چگونه سلامت قلب را در دوران یائسگی حفظ کنیم

یائسگی زمانی رخ می‌دهد که چرخه‌های قاعدگی متوقف می‌شوند. در سال‌های قبل و بعد از یائسگی، بدن دچار تغییرات زیادی می‌شود که می‌تواند شامل علائمی همچون گرگرفتگی، تغییرات خلقی، و اختلالات خواب باشد. اما اثرات یائسگی بر بدن می‌تواند عمیق‌تر از این باشد.

به گزارش انتخاب ؛ مدیکال نیوز تودی بررسی کرده است که چرا یائسگی ممکن است بر سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارد و چگونه زنان می‌توانند با افزایش سن، سلامت قلب خود را حفظ کنند.

پزشکان به‌طور کلی باور دارند که بیماری قلبی بیشتر مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما انجمن قلب آمریکا (AHA) اخیراً تاکید کرده است که بیماری قلبی تعداد بیشتری از زنان را نسبت به تمامی انواع سرطان‌ها می‌کشد.

همچنین، خطر بیماری قلبی در زنان در سال‌های منتهی به یائسگی و پس از آن به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، یعنی زمانی که دوره‌های قاعدگی متوقف می‌شوند و یائسگی آغاز می‌شود.

مراحل یائسگی و تاثیرات آن بر بدن

دوره‌های منتهی به یائسگی، در زمان یائسگی و پس از آن، عبارتند از:

• پری‌منوپاز: که ممکن است چند سال قبل از آخرین دوره قاعدگی آغاز شود و تا یک سال پس از آن ادامه داشته باشد.

• یائسگی: که یک سال پس از آخرین دوره قاعدگی اتفاق می‌افتد و به‌طور میانگین در سن ۵۲ سالگی رخ می‌دهد یا پس از جراحی‌هایی که منجر به توقف قاعدگی می‌شود.

• پسا-یائسگی: سال‌های پس از یائسگی.

برای برخی از افراد، این دوره‌ها ممکن است تقریباً بدون تغییرات محسوس، جز قطع قاعدگی، سپری شود؛ اما برای بسیاری دیگر، این دوران می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد، از جمله:

• گرگرفتگی

• قاعدگی‌های نامنظم

• تغییرات خلقی

• تعریق شبانه

• حساسیت پستان‌ها

• خشکی واژن

• کاهش میل جنسی

• نازک شدن موها و شکننده شدن ناخن‌ها

بسیاری از این علائم ناشی از کاهش هورمون‌های تولید مثلی، استروژن و پروژسترون، است که با یائسگی همراه است.

چگونه استروژن از قلب محافظت می‌کند

دکتر دبورا ماتیو، مدیر ارشد پزشکی در آکادمی آموزش BHRT و بنیانگذار Signature Wellness، به Medical News Today گفته است: «استروژن برای سلامت قلب زنان بسیار محافظ است. زنان پیش از یائسگی که سطح استروژن بالایی دارند، نسبت به مردان خطر بسیار کمتری برای بیماری قلبی و فشار خون بالا دارند. اما پس از یائسگی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، خطر بیماری قلبی در زنان افزایش می‌یابد و حتی از مردان هم‌سن خود بالاتر می‌رود.»

استروژن به چندین روش از سیستم قلبی‌عروقی محافظت می‌کند. دکتر رابین نوبل، متخصص زنان و زایمان و مشاور ارشد پزشکی در Let’s Talk Menopause، برخی از این مکانیزم‌ها را توضیح داده است: «به احتمال زیاد به دلیل اثرات گشادکننده عروق استروژن، بیماری قلبی در زنان تا پس از یائسگی کمتر مشاهده می‌شود. استروژن همچنین دارای اثرات ضدالتهابی است، و التهاب و استرس اکسیداتیو به‌عنوان مکانیزم‌های اصلی ایجاد پلاک‌های قلبی‌عروقی شناخته می‌شوند.»

با کاهش سطح استروژن، این اثرات محافظتی کاهش می‌یابد و خطر بیماری قلبی افزایش می‌یابد.

چه شرایط دیگری با یائسگی افزایش می‌یابند؟

دکتر جنیفر وونگ، متخصص قلب و مدیر پزشکی بخش قلب و عروق در MemorialCare Heart and Vascular Institute در کالیفرنیا می‌گوید: «با کاهش سطح استروژن در یائسگی، ممکن است سطح کلسترول افزایش یابد، فشار خون بالاتر برود، و چربی احشایی افزایش یابد که به ایجاد پلاک و سختی شریان‌ها منجر می‌شود.» او همچنین می‌افزاید: «افزایش التهاب نیز با افزایش پلاک آترواسکلروتیک به ویژه پلاک ناپایدار مرتبط است. تغییرات خودکار ناشی از یائسگی ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و کاهش تنوع ضربان قلب شود.»

به گفته انجمن قلب آمریکا، برخی از علائم رایج یائسگی – مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، افسردگی، اختلالات خواب و افزایش چربی در ناحیه شکم – با افزایش خطر بیماری قلبی همراه هستند. همچنین، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که استرس و بی‌خوابی پس از یائسگی می‌تواند با افزایش خطر فیبریلاسیون دهلیزی (AFib) مرتبط باشد.

چگونگی تاثیر یائسگی بر بیماری‌های قلبی موجود

برخی از بیماری‌های قلبی پیش‌زمینه‌ای می‌توانند علائم یائسگی را تشدید کنند و تغییرات هورمونی در یائسگی ممکن است بر بیماری‌های قبلی تاثیر بگذارد. دکتر ماتیو توضیح می‌دهد: «زنان مبتلا به بیماری قلبی ممکن است علائم یائسگی شدیدتری مانند گرگرفتگی، اضطراب و خستگی را تجربه کنند. کاهش استروژن در یائسگی می‌تواند بیماری‌های قلبی موجود مانند آترواسکلروز، کلسترول بالا و فشار خون بالا را تشدید کند و خطر حملات قلبی و سکته‌ها را افزایش دهد.»

۳ روش برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی در دوران یائسگی

در سال‌های نزدیک به یائسگی، توجه به شیوه زندگی سالم برای حفظ سلامت قلب بسیار مهم است. در اینجا سه روش برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی در این دوره آورده شده است:

۱. تغییرات شیوه زندگی سالم: کارشناسان توصیه می‌کنند که فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و رعایت تغذیه سالم را در برنامه روزانه خود قرار دهید. رژیم غذایی غنی از غذاهای گیاهی، غلات کامل و چربی‌های سالم مفید است. به‌طور خاص، رژیم مدیترانه‌ای سبز که شامل ماهی است، در حالی که چربی‌های حیوانی و غذاهای فوق‌پردازش‌شده را کاهش می‌دهد، می‌تواند برای سلامت قلب بسیار مفید باشد. روزه‌داری متناوب نیز می‌تواند برای برخی افراد یک استراتژی سالم باشد.

۲. درمان با هورمون‌های جایگزین (HRT): درمان هورمونی، اگر در عرض ۱۰ سال پس از یائسگی آغاز شود، می‌تواند فواید بلندمدتی برای سلامت قلب داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که درمان با استروژن می‌تواند سلامت قلب را با افزایش کلسترول “خوب” (HDL-C)، کاهش کلسترول “بد” (LDL-C) و کاهش مقاومت به انسولین بهبود بخشد. با این حال، بسیار مهم است که درمان هورمونی به‌طور شخصی‌سازی‌شده انجام شود و باید با پزشک مشورت کنید تا رویکرد مناسب و ایمن‌ترین درمان برای شما انتخاب شود.

۳. شیوه زندگی سالم برای قلب: از سیگار کشیدن اجتناب کنید، مصرف الکل را معتدل کنید و رژیم غذایی متعادل همراه با فعالیت بدنی منظم داشته باشید. انجام این اقدامات پیشگیرانه، همراه با درمان هورمونی احتمالی، می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی مرتبط با یائسگی کمک کند.

اگرچه خطر بیماری‌های قلبی در دوران یائسگی افزایش می‌یابد، با پیروی از این روش‌ها، زنان می‌توانند به‌طور چشمگیری خطرات مرتبط با سلامت قلب خود را کاهش دهند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا نیازهای بهداشتی خاص خود و گزینه‌های درمانی مناسب را بررسی کنید.