“راهکارهایی برای رفع گرفتگی بینی؛ از درمان‌های خانگی تا داروهای مؤثر”

از درمان‌های خانگی گرفته تا داروهای بدون نسخه و تجویزی، گزینه‌های زیادی برای کمک به بهتر شدن حالتان وجود دارد.

به گزارش انتخاب به نقل از هلث سنترال؛ شما از خواب بیدار می‌شوید و سعی می‌کنید نفس عمیق بکشید، اما نمی‌توانید. نگران نباشید، شما زیر آب نیستید؛ فقط بینی‌تان گرفته است. این مشکل خطرناک نیست، اما به‌طور حتم ناخوشایند است.

بینی گرفته یک بیماری نیست؛ بلکه نشانه‌ای است که ممکن است ناشی از چندین عامل مختلف باشد، و می‌تواند شما را به شدت آزار دهد. به گفته‌ی دکتر نورا اُدیشو، متخصص آلرژی و ایمنی‌شناسی از مرکز بهداشتی بنر در توسان، آریزونا: «بینی گرفته یکی از آزاردهنده‌ترین علائمی است که افراد را برای درمان آلرژی به پزشک می‌کشاند. این مشکل حتی از آبریزش بینی، عطسه یا خارش چشم نیز بیشتر باعث ناراحتی می‌شود.»

بینی شما در این وضعیت چه شرایطی دارد؟ چه بیماری‌هایی ممکن است موجب آن شوند؟ و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توانید از شر آن خلاص شوید؟ در ادامه به پاسخ این سوالات می‌پردازیم.

علت‌های گرفتگی بینی

در اکثر مواقع (به‌جز پولیپ بینی؛ توضیحات در ادامه)، گرفتگی بینی ناشی از التهاب است که این التهاب به‌نوبه‌ی خود به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به آنچه به عنوان «عوامل مهاجم» تشخیص می‌دهد، ایجاد می‌شود.

این عوامل مهاجم می‌توانند چیزهایی باشند که در حالت عادی بی‌ضرر هستند، مثل گرده‌ی گیاهان یا پرز حیوانات خانگی (یعنی آلرژی)، یا چیزهایی که خطرناک‌ترند، مانند باکتری‌ها یا ویروس‌هایی که شما را بیمار می‌کنند. در مورد پولیپ‌های بینی، بینی شما به‌طور فیزیکی توسط یک زائده مسدود شده است.

در هر صورت، شما باید مسیرهای بینی خود را باز کنید، و اولین گام برای این کار، فهمیدن علت اصلی گرفتگی بینی است. در ادامه به برخی از دلایل احتمالی می‌پردازیم.

رینیت آلرژیک و غیرآلرژیک

بینی گرفته اغلب در رینیت آلرژیک مشاهده می‌شود که می‌تواند توسط گرده‌ی گیاهان و همچنین آلرژن‌های داخل خانه مانند پرز حیوانات خانگی و کپک ایجاد شود. در رینیت، سیستم ایمنی بدن به ذرات خارجی مانند گرده و پرز حیوانات واکنش نشان داده و مواد شیمیایی التهابی ترشح می‌کند که موجب تحریک چشم‌ها، عطسه و یا گرفتگی بینی می‌شود.

بر اساس انجمن آلرژی، آسم و ایمنی‌شناسی آمریکا (AAAAI)، حداقل یک سوم افرادی که علائم رینیت دارند، به آلرژی مبتلا نیستند، اما علائم آلرژی مانند گرفتگی بینی دارند. این حالت به نام رینیت غیرآلرژیک شناخته می‌شود. به گفته‌ی دکتر جِهان ریار، پزشک مراقبت‌های اولیه در مرکز پزشکی مرسی در بالتیمور، عوامل تحریک‌کننده‌ای مانند دخانیات، آلودگی هوا، عطر، گرد و غبار، یا دود اگزوز ماشین‌ها می‌توانند باعث تحریک بینی شوند.

سرماخوردگی و آنفولانزا

عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا سیستم ایمنی بدن را به روشی مشابه (اما متفاوت) با آلرژن‌ها تحریک می‌کنند. برخلاف واکنش آلرژیک که نوعی واکنش افراطی به چیزی بی‌ضرر است، التهابی که از تلاش سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت ویروسی ایجاد می‌شود، در نهایت ویروس را از بین برده و شما را ایمن می‌سازد. با این حال، در این مدت باید با علائم آن کنار بیایید.

سرماخوردگی (چقدر رایج؟ بیش از یک میلیارد مورد در سال در ایالات متحده) نامی برای عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی است که توسط بیش از 200 نوع ویروس مختلف ایجاد می‌شود. همراه با عطسه، سرفه و آبریزش چشم، یکی از علائم اصلی سرماخوردگی نیز گرفتگی بینی است.

آنفولانزا شبیه به سرماخوردگی است، اما توسط گروه خاصی از ویروس‌ها به نام ویروس‌های آنفولانزا ایجاد می‌شود. عفونت آنفولانزا معمولاً شدیدتر از سرماخوردگی است و گرفتگی بینی در آن به اندازه سرماخوردگی رایج نیست.

پولیپ بینی

گرفتگی بینی می‌تواند نشانه‌ای از پولیپ بینی باشد؛ رشد بافت‌های خوش‌خیم در حفره‌های بینی. این زائده‌های بافتی مسیرهای بینی را مسدود کرده و موجب احساس گرفتگی می‌شوند. علائم پولیپ بینی شامل گرفتگی بینی، ترشحات بینی، فشار یا درد در ناحیه صورت، و کاهش حس بویایی است که ممکن است بیش از 12 هفته طول بکشد.

عفونت‌های سینوسی

عفونت‌های سینوسی، یا سینوزیت، عفونت‌های سینوس‌ها هستند، یعنی حفره‌های پر از هوا در اطراف بینی. این عفونت‌ها باعث التهاب بافت‌های موجود در سینوس‌ها و حفره‌های بینی می‌شوند که می‌تواند تنفس از طریق بینی را دشوار کند. عفونت‌ها ممکن است ویروسی یا باکتریایی باشند؛ اگر پزشک شما تشخیص دهد که باکتریایی است، ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.

درمان‌های خانگی برای رفع گرفتگی بینی

وقتی بینی‌تان گرفته است، احتمالاً بیشتر از اینکه به فکر علت آن باشید، به دنبال راهی برای تسکین آن هستید. روش‌های مختلفی برای درمان خانگی وجود دارد.

نکته اصلی: برای رفع گرفتگی بینی، باید مخاط حفره‌های بینی را رقیق کنید تا بتواند از بینی و سینوس‌ها تخلیه شود و گرفتگی را کاهش دهد. بر اساس توصیه‌های کلینیک کلیولند و سایر منابع، برای رسیدن به این هدف:

• مقدار زیادی مایعات شفاف بنوشید.

• چندین بار در روز بخار استنشاق کنید (مثلاً با نشستن در حمام و دوش آب گرم روشن).

• هنگام استراحت یا خواب، سر خود را بالا نگه دارید.

• از دستگاه بخور استفاده کنید.

همچنین از عوامل تحریک‌کننده مانند دود و عطرهای قوی اجتناب کنید.