تبدیل «تئاتر نصر» به مرکز هنرهای نمایشی

همشهری آنلاین، فرخنده رفائی‌: مدیرعامل سازمان زیباسازی از برنامه‌های مدیریت شهری درباره احیای یک بنای متروکه تاریخی می‌گوید ‌بزرگان و اسطوره‌های تئاتر کشور نخستین بار در تئاترنصر پا به صحنه نمایش گذاشتند؛ از «عزت» سینمای ایران گرفته تا استاد «علی نصیریان» و دیگر هم‌نسلانشان در آن خاک صحنه خوردند، رشد کردند و بالیدند و شدند نسل بی‌تکرار تئاتر کشور. اما این روزها ساختمان ۱۰۹ساله «تئاتر نصر» خیابان لاله‌زار حال و روز خوبی ندارد.

چند سالی است که مالکیت این ساختمان قدیمی به سازمان زیباسازی شهرداری تهران واگذار شده ولی همچنان بلاتکلیف مانده و گویا برنامه‌ای برای احیا، مرمت یا تعیین کاربری‌اش نیست. همشهری آخرین وضعیت این ساختمان را از مهدی مذهبی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران جویا شده است.

ساختمانی در دل گراندهتل

در سال‌های اخیر مسئولیت چند ساختمان تملک‌شده را به سازمان زیباسازی واگذار کرده‌اند، اما این ساختمان‌ها مشکلات بزرگی دارند. تئاتر نصر یکی از آنهاست؛ ساختمان تو در تویی که تقریبا در دل گراندهتل قرار گرفته و به‌عنوان یکی از بخش‌های گراندهتل به این ساختمان چسبیده است. قدیم‌ها افرادی که در گراند هتل اقامت می‌کردند، از مسیر داخلی برای دیدن تئاتر به این ساختمان می‌رفتند اما حالا تکلیف این دو ساختمان با هم روشن نیست. گراندهتل توسط یک نفر خریداری شده که آن هم مشکلات حقوقی دارد.

تغییر هویت لاله‌زار

مهم‌ترین مشکل، تغییر هویت لاله‌زار است. در گذشته این محدوده را با هنر می‌شناختند اما حالا اینجا به بورس لوازم برقی و الکتریکی تبدیل شده و دیگر جای تئاتر و افراد هنری و فرهنگ‌دوست نیست. تغییر هویت خیابان لاله‌زار باعث شده افرادی هم که تمایل به سرمایه‌گذاری در این محدوده و این ساختمان‌ها دارند، نگاهی تجاری به موضوع داشته باشند و حفظ هویت میراثی این ساختمان‌ها برایشان در اولویت نباشد.

سازه ناایمن

گذر زمان باعث شده ‌ساختمان تئاتر نصر بسیار ناایمن شود. این ساختمان به‌طور کلی «پی» ندارد و روی زمین ساخته شده است. یکی از دلایل مشکلات درباره تعیین تکلیف هم نگرانی از این موضوع است که درصورت بروز حادثه‌ای مانند زلزله، فاجعه ایجاد کند. از طرفی اگر قرار بر تعمیرات باشد، باید کل بنا تخریب شود که این کار هم به‌دلیل تاریخی‌بودن ساختمان غیرممکن است. گرچه آینه‌کاری‌های قدیمی و جزئیات دیگری در این ساختمان وجود دارد که هیچ‌کدام ثبت میراثی نیست.

تصمیم نهایی چیست؟

ایده مدیریت شهری‌ این است که یکی از نهادهای فرهنگی مثل سازمان تبلیغات، وزارت ارشاد و… طرح مشارکتی در ساختمان انجام دهند و به مرکزی برای هنرهای نمایشی تبدیل شود ولی به‌دلیل مشکلات زیادی که این ساختمان دارد کسی مشتاق سرمایه‌گذاری در آن نیست. به همین دلیل این روزها فراخوانی منتشر شده تا با شروطی بهره‌برداری از ساختمان به صورت مشارکتی به بخش خصوصی یا نهادهای دولتی واگذار شود. در هرحال باید کاربری‌ مشترک محدود برای آن درنظر گرفته شود.

از ساختمان تئاتر نصر چه می‌دانیم؟

سال ۱۲۹۴ ساختمان اولیه آن برای اجرای تئاتر در قست جنوبی گراندهتل ساخته شد
سال ۱۳۲۰ با عنوان «تماشاخانه دائمی تهران» افتتاح شد
سال ۱۳۴۱ بعداز مرمت، با عنوان «تئاتر نصر» بازگشایی شد
سال ۱۳۸۱ به دلیل فرسودگی تعطیل شد
۷ مهر ۱۳۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید