آمار چاقی در ایران رو به افزایش است و وزارت بهداشت میگوید این عارضه، علت حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد مرگومیرهای سالانه در کشور است. طبق این آمار، ۴۱۰ هزار تا ۴۲۰ هزار نفر ایرانی هر سال جان خود را از دست میدهند که سهم میزان مرگهای منتسب به چاقی از میزان مرگومیرهای سالانه حدود ۶۵ هزار نفر است که عدد کمی نیست.
طبق آمارهای مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت، چاقی از ۲۰ درصد جمعیت کشور در ۴۰ سال گذشته، به ۷۰ درصد جمعیت در حال حاضر افزایش یافته است؛ یعنی افزایشی تقریبا ۶ برابری. بر اساس آمارهای رسمی، حدود ۶۵ درصد از جمعیت بزرگسال کشور دچار چاقی یا اضافهوزن هستند.
پدیده چاقی در بین کودکان هم افزایش چشمگیری پیدا کرده است. به طوری که از ۱۶ میلیون دانشآموز کشور، حدود یکسوم آنها درگیر اضافه وزن یا چاقی هستند. موضوعی که میتواند باعث بلوغ زودرس، بروز بیماریهای مختلف ازجمله دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی مثل فشارخون بالا و سکته در بزرگسالی شود.
چاقی کودکان تا حدی در کشور شایع شده که برخی از بیماریها که مخصوص دوره بزرگسالی و سالمندی است، به سنی کودکی و نوجوانی رسیده است. دکتر مریم مظاهریون، دکترای تخصصی تغذیه در این زمینه به همشهریآنلاین میگوید: چاقی کودکان تا حدی در کشور شایع شده که برخی از بیماریها که مخصوص دوره بزرگسالی و سالمندی است، به سنی کودکی و نوجوانی رسیده است. بیماریهایی مثل کبد چرب، چربی خون بالا، افزایش مقاومت به انسولین و ابتلا به دیابت از جمله این بیماریها هستند که به سنین کودکی رسیدهاند.
چاقی علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای کبدی و سایر بیماریهای غیرواگیر عامل ابتلا به ۴۰ درصد از سرطانها شناخته شده است. تحقیقات نشان داده که ۱۳ نوع سرطان مستقیما با چاقی مرتبط هستند و درواقع چاقی، یکی از ریسکفاکتورها برای ابتلا به این سرطانها است. سرطانهایی مثل سرطان پستان به خصوص بعد از یائسگی، سرطانهای دستگاه گوارش مثل سرطان روده بزرگ و سرطان معده، سرطان رحم، سرطان کبد، سرطان تیروئید، سرطان لوزالمعده، سرطان کلیه و سرطان تخمدان. همچنین چاقی میتواند پیری مغز را تسریع کند و به زوال شناختی منجر شود.
متخصصان علاوه بر ژنتیک، عوامل محیطی مثل سبک نادرست زندگی، تغذیه نامناسب، بیتحرکی و استرس را مهمترین دلایل افزایش آمار چاقی در کشور میدانند. دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق به همشهریآنلاین میگوید: زمینه ارثی و خانوادگی، تغذیه نامناسب، نداشتن فعالیت بدنی، چاقی، استرس و عوامل دیگر دست به دست هم میدهند و موجب میشوند که فرد در جوانی سکته قلبی کند یا دچار مرگ زودرس شود. او میگوید: کودکان این سالها نسبت به کودکان ۵۰ سال پیش ۱۰ کیلو چاقتر شدهاند؛ عاملی که میتواند باعث ابتلا به بیماریهای قلبی شود.
پزشکان تاکید دارند که برای داشتن سلامت نسبی و دور ماندن از بیماریهای مختلف که میتوانند کیفیت زندگی انسان را کاهش دهند و او را وابسته به داروها کنند، باید سبک زندگی را تا حد لازم تغییر داد. داشتن رژیم غذایی مناسب شامل پروتئینها، چربیهای سالم، عدم زیادهروی در مصرف فستفودها و شیرینیها، انجام فعالیت بدنی منظم شامل حداقل ۳۰ دقیقه پیادهروی روزانه، کنترل وزن، نوشیدن آب کافی در طول روز، انجام منظم چکاپهای دورهایِ ضروری، داشتن خواب کافی و باکیفیت و مدیریت استرسهای روزانه مجموعهای هستند که ما را به سبک زندگی سالم میرسانند و کمک میکنند تا از بیماریهای غیرواگیر پرخطر و نیز از مرگهای ناگهانی یا مرگ زودرس دور بمانیم.
source