
آرمان امروز: در بهمن ماه امسال و در جریان بازدید سرزده سرپرست دادسرای جرایم پزشکی از بیمارستان آپادانا، مشخص شد که اعمال جراحی توسط تکنسینها بدون حضور جراحان انجام میشد. در پی این تخلف، سه اتاق عمل بیمارستان پلمب و تعدادی از تکنسینها، دو جراح عمومی، متخصص بیهوشی و مسئول اتاق عمل به کلانتری منتقل شدند. وزارت بهداشت تأیید کرده که این تکنسینها رابطه استخدامی با بیمارستان نداشته و صرفاً برای جراحان مهرزن کار میکردند. همچنین تبلیغات اینترنتی مرتبط با این جراحان تحت پیگرد پلیس فتا قرار گرفته است.
در واکنش به این موضوع، سازمان نظام پزشکی اعلام کرد که از جزئیات کامل بیاطلاع است و مسئولیت نظارت بر بیمارستانها بر عهده معاونت درمان وزارت بهداشت است، اما این سازمان اعلام کرد که از برخورد قانونی با تخلفات حمایت میکند. پیشتر بحثهایی در این باره مطرح شد که برخی از پزشکان، بیماران را به انجام عملهای جراجی غیرضروری تشویق میکنند. گفته میشد برخی جراحان برای دریافت پورسانت از شرکتهای تجهیزات پزشکی، جراحیهای غیرضروری انجام داده و تجهیزات غیرلازم در بدن بیماران کار میگذارند. این پزشکان با همکاری شرکتهای تجهیزات پزشکی، بیماران را به جراحیهای غیرضروری، بهویژه در حوزه ستون فقرات، سوق داده و از شرکتها پول دریافت میکنند. بخشی از تبعات این موضوع باعث کاهش کیفیت خدمات درمانی و بیاعتمادی مردم به سیستم سلامت بود.
چرا این اقدامات غیراخلاقی و غیرقانونی است؟
سپردن جراحی به فرد غیرپزشک یک خیانت آشکار به بیمار، نقض آشکار اخلاق پزشکی و یک جرم سنگین است که میتواند منجر به آسیبهای جبرانناپذیر یا حتی مرگ بیماران شود. این تخلف باید با شدیدترین مجازاتهای قانونی و حرفهای رو به رو شود. بر اساس اصول اخلاق پزشکی و قوانین نظام پزشکی در اکثر کشورها، تنها پزشکان دارای صلاحیت و مجوز میتوانند اعمال جراحی را انجام دهند.
جراحی عملی پیچیده و حساس است که نیاز به دانش و مهارت بالای پزشکی دارد. انجام آن توسط فردی که صلاحیت ندارد، میتواند جان بیمار را به خطر بیندازد. این اقدام میتواند منجر به عوارض جبرانناپذیر مانند عفونت، خونریزی شدید، ناتوانی دائمی یا حتی مرگ بیمار شود. همچنین بیمار با اعتماد به مهارت جراح، خود را به او میسپارد. اگر جراحی را فردی انجام دهد که پزشک نیست، این کار خیانت به اعتماد بیمار است. بیمار حق دارد بداند چه کسی قرار است او را جراحی کند. پنهان کردن این موضوع و اجازه دادن به یک فرد غیرپزشک برای انجام جراحی، نقض حقوق بیمار محسوب میشود. نباید فراموش کنیم که وقتی جراحیها توسط افراد بیصلاحیت انجام میشود، بیمارانی که توانایی مالی ندارند یا آگاهی کافی ندارند، بیشتر قربانی میشوند.در بسیاری از کشورها، این اقدام جرم پزشکی محسوب شده و مجازات سنگینی مانند محرومیت از طبابت، جریمههای مالی یا حتی حبس برای آن در نظر گرفته شده است.
مصیبتی بزرگ
بابک قرائی مقدم پزشک و متخصص جراحی مغز و اعصاب در این باره میگوید: «در بیمارستان نامبرده، پرسنل اتاق عمل جراحی را انجام دادهاند. پرسنل اتاق عمل کمک جراح نیستند و کارهای ابتدایی را بلدند. کمک جراح کسانی هستند که صرفا تجربه کمتری دارند و در لیست عمل به عنوان جراح دوم نام او ذکر میشود. در آن بیمارستان خاص از نظر من یک مصیبت رخ داده است. همراهان بیمار وارد اتاق عمل نمیشوند و به پزشکان اعتماد دارند. این اتفاق باعث خواهد شد که پزشکان دیگر متوجه تبعات تصمیمات خود شوند و از این اقدامات غیرحرفهای دست بکشند. این اقدام میتواند تبعات کیفری داشته باشد زیرا عملا کسانی که صلاحیت نداشتند بیمار را جراحی ردند.»
چرا شاهد چنین اخباری هستیم؟
او ادامه میدهد: «از سوی دیگر در مواردی بیمار نیازی به عمل ندارد اما برخی از پزشکان بیماران را به انجام عملهای غیرضروری سوق میدهند. برای مثال برخی از بیماران اضافه وزن بسیار کمی دارند اما به توصیه پزشک خود جراحی میشوند. تصمیمگیرنده نهایی بیمار است و پزشک نمیتواند مریض را مجبور کند. متاسفانه سیستم طبابت درگیر چنین مسائلی شده است و علل مختلفی را میتوان برای این وضعیت برشمرد. سیستم درمانی کشور ما به اضمحلال رفته است. هزینه درمان ارزان در کشور از جیب پزشکان پرداخت میشود این در صورتی است که سیستم جبران یعنی بیمهها باید کارآمد باشند. در سالهای اخیر حقوق پزشکان به درستی پرداخت نشده است. تعرفههای درمانی با تعرفههای واقعی مغایرت دارند. امروز ویزیت پزشکان با دستمزد آرایشگران مردانه حتی تناسبی ندارد. این در صورتی است که مسئولیت پزشکان بسیار زیاد است. کار طبابت به جایی رسیده است که پزشکان نمیتوانند زمان کافی برای ویزیت بیماران بگذارند. در این شرایط برخی از پزشکان تلاش میکنند از راههای دیگر درآمد کسب کنند. در بخش دولتی شرایط بسیار بدتر است.» نام برخی از پزشکان به برند تبدیل شده است این پزشک در ادامه میگوید: «اگر همین امروز بهبود سیستم بهداشت و درمان در دستور کار کشور قرار بگیرد حداقل به بیست سال زمان نیاز است که وضعیت پزشکان کشور به روال درست بازگردد. برای پرستاران اقدامات مناسبی انجام شده است اما برای وضعیت پزشکان و رزیدنتها آیا کاری انجام شده است؟ سالها است که سیستم درمانی کشور به سیستم بردهداری بدل شده است. تمام بار درمان بیمارستانهای دولتی بر دوش رزیدنتها است در صورتی که آنها باید آموزش ببینند. در بسیاری از بیمارستانها برخی از پزشکان به برند تبدیل شدهاند؛ نام آنها به عنوان جراح ذکر میشود اما عمل جراحی را پزشک دیگری انجام میدهد. سیستم مافیایی در حوزه بهداشت و درمان قدرت زیادی دارد.»
اتفاق بیمارستان آپادانا تنها یکی از نشانههای فساد و ضعف نظارت در نظام سلامت کشور است. زمانی که افراد غیرپزشک مسئولیت جراحی بیماران را بر عهده میگیرند و برخی پزشکان برای دریافت پورسانت، بیماران را به جراحیهای غیرضروری سوق میدهند، اعتماد عمومی به سیستم درمانی به شدت خدشهدار میشود. این روند نهتنها جان بیماران را به خطر میاندازد، بلکه اعتبار جامعه پزشکی را زیر سوال میبرد. راهکار مقابله با این بحران، اصلاح ساختار نظارتی، شفافسازی فرآیندهای درمانی، افزایش مجازات برای تخلفات پزشکی و بهبود شرایط اقتصادی پزشکان شایسته است. در غیر این صورت، گسترش این رویههای غیراخلاقی، سلامت جامعه را در معرض خطرات جبرانناپذیر قرار خواهد داد.
source