به گزارش «راهبرد معاصر»؛ روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، اسطوره دنیای بدون مرز را فروریخت. جهانی سازی که در ظاهر با رویای شکستن مرزهای ملی و ازبین بردن موانع تجارت جهانی و در باطن با هدف استثمار و چپاول کشورهای دیگر در قالب تقسیم کار جهانی بین کشورهای فقیر (تولید محصولات) و کشورهای ثروتمند (طراحی و فروش طرحهای جدید) چند دهه بر نظامات اقتصادی جهان مستولی بود، با روی کار آمدن ترامپ با چالشهای جدی مواجه شده است.
اتفاقات متعاقب روی کارآمدن دونالد ترامپ موجب نگرانی سردمداران نظام لیبرال دموکراسی از فروپاشی نظم اقتصادی لیبرال شده است. خروج انگلستان از اتحادیه اروپا (برگزیت)، بحران های مالی شدید، روی کارآمدن دولتهای راست گرا در کشورهای غربی، افزایش شکاف بین کشورهای غنی و فقیر و… همگی از نشانه های ناکارآمدی اقتصاد لیبرالیستی بود .
کی یر استامر، نخست وزیر انگلستان اعمال تعرفهها علیه کالاهای وارداتی به آمریکا را پایان جهانی سازی نامید
روی کار آمدن ترامپ و اقدامات متهورانه و غیر معمول او در خصوص اخراج پناهندگان و اتباع خارجی از این کشور، تلاش برای ضمیمه کردن گرینلند به خاک آمریکا، ادعاهای مربوط به تسلط بر پاناما و از همه مهمتر وضع تعرفههای سنگین بر کالاهای وارداتی کشورهای مختلف دنیا نشان از نوعی طغیان علیه اصول جهانی سازی است.
سیاستهای اقتصادی ترامپ و تیم حاکم بر آمریکا که با عنوان «ترامپیسم اقتصادی» نامگذاری میکنیم نشان دهنده این است که هسته مرکزی جهانی سازی که مبتنی بر برداشتن مرزها و آزادسازی تبادلات اقتصادی و الگوی واگذاری تولید به کشورهای فقیر با هدف توسعه و تسلط بر آنها نه تنها قرین موفقیت نبوده، بلکه کشورهایی مثل چین با استفاده از این فرصت توانستند نظم اقتصاد جهان را در دست گرفته و نظم اقتصادی مورد نظر خود را بر جهان حاکم نمایند.
بررسی روانشناختی شخصیت ترامپ و مبانی تفکر او و تیم همراهش نشان میدهد که آنها معتقدند جهانی سازی نه تنها موجب قدرتمند شدن اقتصاد آمریکا نشده بلکه موجب بدهی بیش از ۲۱ تریلیون دلاری دولت این کشور شده است. به همین دلیل اقدامات او با پیش زمینه «اول آمریکا» و با هدف بازگرداندن هژمونی و برتری از دست رفته آمریکا موجب اعتراضات بسیاری در سراسر جهان شده است.
کی یر استامر، نخست وزیر انگلستان اعمال تعرفهها علیه کالاهای وارداتی به آمریکا را پایان جهانی سازی نامید. روزنامه گاردین با انتقاد از سیاستهای خودخواهانه ترامپ اقدامات او را پایان هژمونی اقتصادی غرب دانست. همچنین نشریه پولتیکو اقدام ترامپ را نظیر تصمیم جورج سوم، پادشاه بریتانیا در سال ۱۷۷۳ دانست که با اعمال تعرفه بر چای در مستعمرات انگلستان جرقه انقلاب آمریکا را زد.
برای بررسی دیدگاه ترامپیسم اقتصادی مهمترین مستند سخنرانی اخیر جی دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا در خصوص نیاز کنونی آمریکا به اعمال تعرفه تجاری و نقد او بر جهانی سازی بود. وی در سخنرانی خود اعلام کرد، «دیگر نمیتوانیم الگوی جهانی سازی جو بایدن، رئیس جمهور سابق آمریکا را ادامه دهیم».
وی همچنین یکی از اشتباهات بنیانگذاران جهانی سازی را تفکیک طراحی و تولید محصولات دانست و اذعان داشت که طراحان جهانی سازی تصور میکردند که با سپردن تولید محصولات به کشورهای فقیر دیگر کشورهای غنی مشکلات مربوط به نارضایتی های کارگری نخواهند داشت و کشورهای غنی با استفاده از محصولات تولیدی کشورهای ضعیف و با فروش ایده ها و طرح های جدید به این کشورها موجب توسعه زنجیره ارزش به جهان پیشرفته خواهند شد.
ترامپیسم اقتصادی به این نتیجه رسیده است، رویه کنونی اقتصاد جهان موجب برتری اقتصادی نخواهد شد
ونس اعلام کرد این تصور بنیان گذاران جهانی سازی محقق و عملاً تولید کنندگان محصول تلاش کردند به طراحی پرداخته و جهان پیشرفته را از زنجیره ارزش عقب راندند. وی خاطر نشان کرد که به دست آوردن نیروی کار ارزان و به تبع آن تولید محصولات ارزان قیمت موجب تعطیلی نوآوری شد و با انتقاد از ورود نیروی کار ارزان به آمریکا اعلام کرد، ورود نیروی کار ارزان «مواد مخدر» اقتصاد غربی بود و این را عامل کاهش بهرهوری در اقتصاد آمریکا میداند. وی تعطیلی نوآوری را به عنوان ره آورد جهانی سازی نام برد. ونس بهترین شیوه و روش را برای احیای اقتصاد آمریکا را نوآوری میداند. نوآوری از دیدگاه او استفاده از منابع کمتر برای کار بیشتر است.
به نظر میرسد حمایت ترامپ و تیم سیاسی- اقتصادی او از اخراج اتباع خارجی، اعمال تعرفهها بر کالاهای خارجی به منظور حمایت از اقتصاد داخلی و کاهش تعهدات خارجی ایالات متحده نشان از این است که ترامپیسم اقتصادی به این نتیجه رسیده که رویه کنونی اقتصاد جهان نه تنها موجب برتری اقتصادی نخواهد شد بلکه رقبای این کشور از جمله چین توانسته است با بهرهگیری از فرصتهای به دست آمده تفوق و برتری خود را در کشورهای دیگر تحمیل نموده و ادامه روند کنونی موجب ورشکستگی اقتصاد امریکا خواهد شد.
در حال حاضر بازار کسب و کار جهانی در شوک اقدامات متهورانه و خودخواهانه ترامپ مانده است و فعلا چشم انداز روشنی برای آینده بازارهای جهانی متصور نیست و شواهد و قرائن نشان دهنده تحول عمیق در ساختارهای سیاسی فرهنگی اقتصادی و تکنولوژی در آینده جهان است.
source