بسیاری از افراد مبتلا به آسم در طول شب دچار تشدید علائمی مانند سرفه، خس‌خس سینه و تنگی نفس می‌شوند. در این‌جا دلایل بروز این علائم شدید در شب را بررسی می‌کنیم.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ آیا تا به حال شده که شب‌ها بیشتر از همیشه سراغ اسپری تنفسی‌تان بروید؟ برای بسیاری از مبتلایان به آسم، شب‌ها می‌تواند برخلاف روزهای آرام، به طرز غیرمنتظره‌ای طاقت‌فرسا باشد. «روز جهانی آسم» در سال ۲۰۲۵ که در نخستین سه‌شنبه ماه مه برگزار می‌شود، فرصتی مناسب برای پرداختن به این مشکل نسبتاً نادیده‌گرفته‌شده است. هدف از این روز، افزایش آگاهی و بهبود مراقبت از بیماران مبتلا به آسم در سراسر جهان است.
آسم شبانه چیست؟
«بسیاری از بیماران مبتلا به آسم، شب‌ها علائم شدیدتری مانند سرفه، خس‌خس و تنگی نفس را تجربه می‌کنند. این وضعیت که به آن آسم شبانه گفته می‌شود، می‌تواند به‌شدت خواب و کیفیت زندگی فرد را مختل کند»، دکتر لادهانی توضیح می‌دهد.
طبق مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۵، کاهش عملکرد ریوی و بروز علائم آسم در شب، پدیده‌ای شایع در میان بیماران آسمی است. تا ۷۵٪ از افراد مبتلا به آسم، حداقل یک بار در هفته با علائم شبانه از خواب بیدار می‌شوند و حدود ۴۰٪ هر شب دچار این علائم هستند.
دلایل بروز آسم شبانه
ریتم شبانه‌روزی (Circadian Rhythm)
ریتم طبیعی بدن که با عنوان ریتم شبانه‌روزی شناخته می‌شود، نقش مهمی در تشدید علائم آسم دارد. شب‌ها میزان ترشح هورمون کورتیزول در بدن کاهش می‌یابد. این هورمون در تعادل التهاب نقش دارد و کمبود آن می‌تواند باعث افزایش التهاب در مجاری تنفسی شود. در نتیجه عضلات اطراف مجاری هوایی (عضلات برونشیال) منقبض می‌شوند و تنفس را دشوارتر می‌کنند.
ملاتونین
هورمون ملاتونین که به خوابیدن کمک می‌کند، می‌تواند به‌طور غیرمستقیم موجب تنگی مجاری تنفسی شود. «علاوه بر این، دمای بدن در شب کاهش می‌یابد و هوای سرد به‌ویژه در محیط‌هایی با تهویه ضعیف می‌تواند مجاری تنفسی بیماران مبتلا به آسم را تحریک کند»، دکتر لادهانی می‌افزاید.
تأثیر حالت خوابیدن
نحوه‌ی دراز کشیدن بیشتر از آنچه فکر می‌کنید اهمیت دارد. وقتی به پشت دراز می‌کشید، نیروی جاذبه دیگر به تخلیه مؤثر مخاط ریه‌ها کمک نمی‌کند. در نتیجه با احتقان، کاهش جریان هوا و سرفه‌های شبانه مواجه می‌شوید. همچنین افرادی که از رفلاکس معده رنج می‌برند – که یکی از عوامل تحریک‌کننده‌ی آسم است – ممکن است با دراز کشیدن، دچار برگشت اسید معده به مری شوند که این خود موجب تحریک مجاری هوایی و تشدید علائم آسم می‌شود.
محرک‌های پنهان در اتاق‌خواب
«اتاق‌خواب شما ممکن است بدون آنکه بدانید در حال بدتر کردن وضعیت آسم‌تان باشد. گردوغبار، پرز حیوانات خانگی یا کپک‌ها می‌توانند از عوامل تشدید آسم باشند»، دکتر لادهانی هشدار می‌دهد. اگر حیوان خانگی‌تان را در تخت‌تان می‌خوابانید یا مدت‌هاست رختخواب و بالش‌هایتان را نشسته‌اید، این عوامل می‌توانند شدت علائم آسم شما را افزایش دهند.
چگونه آسم شبانه را کنترل کنیم؟
«برای کنترل آسم شبانه، ابتدا باید آسم را در طول روز به خوبی مدیریت کرد. پزشکان توصیه می‌کنند داروها را طبق تجویز مصرف کرده، از تصفیه‌کننده‌های هوا استفاده کرده، هر هفته ملحفه‌ها را با آب داغ بشویید و از آلرژن‌ها دوری کنید»، دکتر لادهانی می‌گوید.
اگر علائم ادامه پیدا کردند، باید احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند وقفه تنفسی در خواب (آپنه) یا مشکلات قلبی بررسی و درمان شود، زیرا ممکن است این عوامل باعث بروز یا تشدید آسم شبانه شوند.
جمع‌بندی
دکتر لادهانی در پایان تأکید می‌کند: «در روز جهانی آسم، نباید علائم شبانه را نادیده گرفت. شناسایی و درمان آسم شبانه و علل آن می‌تواند به خوابی بهتر، عملکرد بهتر ریه و در نهایت، زندگی سالم‌تر منجر شود. اگر آسم شما در شب بدتر می‌شود، این فقط یک مزاحمت نیست؛ بلکه زنگ خطری برای مراجعه فوری به پزشک است.»
[توجه: این مقاله حاوی اطلاعات ارائه‌شده توسط یک کارشناس است و صرفاً جنبه‌ی اطلاع‌رسانی دارد. در صورت ابتلا به هرگونه مشکل سلامتی، پیش از هر اقدام درمانی با پزشک خود مشورت کنید.]
source