جذب نقدینگی به سمت دانش‌بنیان‌ها

در دهه‌های اخیر، تحولات شگرف در اقتصاد جهانی نشان داده است که آینده کشورها نه تنها در منابع و ثروت‌های طبیعی بلکه درایده‌های نو و فناوری‌های پیشرفته رقم می‌خورد و جمهوری اسلامی ایران نیز با برخورداری از نیروی انسانی جوان، مستعد و تحصیل‌کرده، ظرفیت قابل توجهی برای حضور در اقتصاد مبتنی بر دانش دارد. از همین‌رو هدایت سرمایه‌های مردمی به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان به یکی از راهبردهای جدی در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور تبدیل شده است. در شرایطی که درآمدهای نفتی به دلایل متعدد از جمله تحریم‌ها، نوسانات بازار جهانی و محدودیت‌های زیست‌محیطی با چالش مواجه شده، اقتصاد کشور بیش از گذشته نیازمند تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، کاهش اتکا به خام‌فروشی و حرکت به سمت صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاست. در این میان، شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان پیشران نوآوری و تولید فناوری، توانسته‌اند نقشی کلیدی در بازتعریف مزیت‌های اقتصادی کشور ایفا کنند. سرمایه‌گذاری مردمی در این شرکت‌ها نه‌تنها موجب شتاب‌دهی به چرخه تحقیق، توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های بومی می‌شود، بلکه آثار اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای در پی دارد. ایجاد اشتغال تخصصی، افزایش بهره‌وری، رونق اقتصاد منطقه‌ای، رشد صادرات غیرنفتی و در نهایت تحقق اقتصاد مقاومتی، از جمله ثمرات مستقیم این رویکرد است. تجربه موفق کشورهایی چون کره جنوبی، چین، ترکیه و چه‌بسا برخی کشورهای منطقه نیز گواه آن است که مردمی‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان می‌تواند یکی از مؤثرترین مسیرها برای عبور از چالش‌های اقتصادی و رسیدن به توسعه پایدار باشد. در جمهوری اسلامی ایران نیز با حمایت‌های دولتی، تصویب قوانین تسهیل‌گر و گسترش زیرساخت‌های حمایتی نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پارک‌های علم و فناوری و بازار سرمایه، زمینه برای هدایت سرمایه‌های مردمی به این حوزه بیش از هر زمان دیگری مهیا شده است اما همچنان می‌بایست درصدد توسعه و تقویت این مسیر بود. در این گزارش تلاش داریم تا با نگاهی تحلیلی به بررسی ظرفیت‌ها، چالش‌ها و اثرات کلان هدایت سرمایه‌های مردمی به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازیم و نشان دهیم که چگونه این رویکرد می‌تواند به یکی از ستون‌های اصلی درآمدزایی پایدار، تقویت تولید و توسعه صادرات فناورانه در کشور تبدیل شود. به همین منظور به گفت‌وگو با مجید دوست‌علی، نماینده مردم راور و کرمان در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون برنامه و بودجه به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 

مجید دوست‌علی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تأکید کرد:
شرکت‌های دانش بنیان محور رشد اقتصادی کشور
مجید دوست‌علی، نماینده مردم راور و کرمان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» در پاسخ به اینکه آیا سرمایه‌های مردمی می‌توانند موتور محرکه اقتصاد دانش‌بنیان شوند، گفت: رهبرمعظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نامگذاری شعار سال ۱۴۰۴ مبنی بر سرمایه‌گذاری برای تولید، مسیری راهگشا را تبیین فرمودند و ضرورت دارد تا براساس بیانات ایشان در مسیر حل مشکلات اقتصادی با اتکا به سرمایه‌گذاری برای تولید حرکت کرد. 
وی با اشاره به نقش تعاونی‌ها در رونق مشارکت مردمی در صحنه اقتصاد کشور افزود: تقویت تولید و رونق سرمایه‌گذاری از جوانب مختلفی قابل تفسیر است و می‌توان از چند مسیر این مهم را عملیاتی ساخت. نخست اهمیت هدایت سرمایه‌های مردمی به بخش تعاونی‌ها و تشکیل تعاونی‌های موثر و مفید است. در حقیقت باید عنوان داشت که با تجمیع سرمایه‌های‌خرد و تشکیل یک سرمایه کلان برای اقدام اقتصادی می‌توان مسیر توسعه را هموار ساخت هرچند که این مسیر نیازمند
 اطمینان سازی و تغییر اندیشه مردم نسبت به مشارکت و تعاونی‌ها است چراکه طی سالیان گذشته به دلیل کوتاهی در عملکردها، تصویری نامناسب در ذهن مردم شکل گرفته است. 
دوست‌علی با اشاره به اهمیت اعتمادسازی برای اطمینان مردم و بازگشت به صحنه اقتصادی بازار سرمایه تصریح کرد: یکی دیگر از بسترهای مشارکت مردمی، بازار سرمایه است. بدیهی ا‌ست که بازارسرمایه می‌‌تواند به خوبی در حوزه جمع‌آوری سرمایه‌های خرد مردم در قالب سهام‌های مختلف در شرکت‌ها اثرگذار باشد هرچند که این مسیر نیز با توجه به اتفاقات رقم خورده در چندسال گذشته، نیازمند اطمینان سازی است. درحقیقت هم اکنون مردم نسبت به مشارکت در فضای بازار سرمایه بی اعتمادند و می‌بایست بستر اطمینان مجدد را فراهم ساخت. 
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش دانش‌بنیان‌ها در توسعه اقتصادی همچنین خاطرنشان کرد: یکی دیگر از زمینه‌های توسعه مشارکت مردمی، شرکت‌های دانش بنیان هستند. شرکت‌‌های دانش بنیان همانطور که نام‌شان پیداست، بر پایه فناوری و دانش می‌باشند و براساس دانش جدید، ابتکار و خلاقیت مسیر خود را استمرار می‌بخشند. 
او متذکر شد: به طورکل دانش‌بنیان‌ها خلاق و مبتکرند و در بیشتر مواقع موجب اشتغال‌زایی جوانان متخصص کشور و جوانان تحصیل‌کرده می‌شوند. درحقیقت جوانان تحصیل‌کرده و متخصص که دارای بار علمی مناسب هستند و انگیزه کافی دارند، دراین شرکت‌ها مشغول به کار می‌شوند و مسیر نوآوری و خلاقیت را توسعه می‌بخشند. 
وی یادآور شد: حضور در شرکت‌های دانش‌بنیان توامان با توسعه مشارکت مردمی، سرمایه‌ درگردش را رونق خواهد بخشید. در این مسیر سیستم بانکی کشور نیز می‌بایست تسهیل‌گری بدارد و موانع موجود را برطرف سازد. 
او در پایان این گفت‌وگو همچنین ادا‌مه داد: هدایت سرمایه‌های مردم به سوی شرکت‌های دانش بنیان اهمیت فراوانی دارد و مسیر توسعه اقتصادی را هموار خواهد ساخت. بی‌شک چنین روندی نقش آفرینی مردم در صحنه اقتصادی کشور را تقویت خواهد کرد و موجب حل چالش‌های موجود خواهد شد اگرچه که معتقدیم این روند نیز نیاز به اعتمادسازی دارد. براساس این اعتمادسازی، مردم انگیزه حضور پیداخواهند کرد و سودآوری اقتصادی نیز رقم خواهد خورد.