فرارو- با گذشت سه روز از تسلیم پیشنهادهای آمریکا به ایران از سوی وزیر خارجه عمان، خبری از مردود اعلام کردن آن از سوی تهران نیست. با این که گمانه‌زنی‌ها از محتوای پیام و پاسخ ایران، مثبت تلقی نمی‌شود.
به گزارش فرارو، مجموع گمانه‌زنی‌ها از این قرار است که آمریکایی‌ها پیشنهاد تاسیس یک کنسرسیوم غنی‌سازی مشترک با حضور ایران، امارات، عمان، عربستان و خودشان را ارائه داده‌اند. غنی‌سازی نیز باید بیرون از خاک ایران صورت بگیرد. بر اساس مواضع مقامات جمهوری اسلامی، اصرار بر غنی‌سازی به صورت کنسرسیوم و خارج از خاک ایران، تفاوتی با زیر پا گذاشتن حق غنی‌سازی ایران ندارد و همچنان یک خط قرمز است.
پاسخ در دست تهیه است
سیدعباس عراقچی که در حال حاضر در مصر به سر می‌برد، دیروز در جلسه هیئت دولت گفت که پاسخ به پیام مکتوب طرف آمریکایی در دست تهیه است. اسماعیل بقائی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز در نشست خبری ۱۲ خرداد گفت: «هیچ متنی که متضمن خواسته‌های رادیکال و حداکثری باشد و حقوق و منافع حقه مردم ایران را نادیده بگیرد قطعاً با واکنش مثبت ما مواجه نخواهد شد.»
قدم حساب‌شده ایران و آمریکا
نکته جالب توجه پس از دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا که در رم برگزار شد، این است که طرف آمریکایی – به طور مشخص ویتکاف – از مصاحبه به سبک هفته‌های گذشته خودداری کرده است. البته همچنان محتوای درست و نادرستی با هدف افزایش فشار به رسانه های غربی راه پیدا می‌کند. اما از مدل قبلی اجتناب می‌شود.
طرف ایرانی نیز از ابتدا بنایی بر این مدل رفتاری نداشت و گفتگوهای مقامات وزارت امور خارجه از جمله وزیر، به صورت حساب‌شده پیش می‌رفت. در این مورد هم طرف آمریکایی تا کنون سکوت کرده و صرفاً جمله سخنگوی کاخ سفید مبنی بر این که «به نفع ایران است این پیشنهاد را بپذیرد» مطرح شده و صحبت‌های گاه و بیگاه ترامپ نیز تکرار صحبت‌های پیشین است.
طرف ایرانی نیز حتی اگر محتوای منفی و به ادعای راشاتودی «مایه تعجب» بوده، چارچوب حرفه‌ای را حفظ کرده و همان خط مشی عراقچی را دنبال می‌کند که در واکنش به برخی اقدامات آمریکایی‌ها گفته بود: «من به طور اصولی از ارائه استدلال در مورد عناصر کلیدی مذاکره از طریق رسانه‌ها اجتناب می‌کنم.» پیام آمریکا به صورت شفاهی رد نشد. عراقچی در نشست خبری که روز دوشنبه با همتای مصری خود در قاهره داشت نیز همان موضع که پاسخ «بر اساس مواضع و اصول ملت ایران خواهد بود» را بازگو کرد.
ابوالفضل ظهره‌وند، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگو با رسانه ها از گمانه‌زنی فراتر رفت و از دو پیشنهاد آمریکا رونمایی کرد. او گفت: «اینطور که من اطلاع دارم آمریکایی‌ها دو پیشنهاد داده‌اند. اول اینکه غنی‌سازی جمع‌آوری شود و در صورت تمایل برای فعالیت هسته‌ای، یک کنسرسیوم با عربستان و امارات و قطر و خود آمریکایی‌ها در یکی از جزایر درست کنند که تحت کنترل آمریکایی‌ها باشد. ایران نیز در این کنسرسیوم سهم مشخصی داشته باشد اما غنی‌سازی در ایران صورت نگیرد. در پیشنهاد دوم گفته‌اند ایران غنی‌سازی را تا چند مدت تعلیق کند، بعد یک تصمیم نهایی بگیرند. این پیشنهادات مورد قبول ما نیست.» البته ظهره‌وند در گفتگوی ویژه خبری ۱۱ خرداد گفته بود «با پیشنهادی که آمریکا از طریق عمان به ایران داد، به نظر می‌رسد که ترامپ فتیله را پایین کشیده است.»
تلاش برای جلوگیری از تخریب روند
برخی تحلیلگران و روزنامه‌نگاران خارجی مدعی هستند که ایران تلاش می‌کند با وجود درخواست حداکثری ایالات متحده، جلوی به شکست کشیدن مذاکرات از سوی آنان را بگیرد. از جمله یک تحلیلگر امنیتی اسرائیلی که مدعی شد «حتی اگر تهران این پیشنهاد را نپذیرد، پاسخ خود را به‌گونه‌ای تنظیم خواهد کرد که تا حد امکان خطر فروپاشی مذاکرات را کاهش دهد.» این همان چیزی است که لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال نیز درباره آن نوشت: «ایران پاسخ خود را به گونه‌ای تنظیم خواهد کرد که خطر فروپاشی مذاکرات تا حد امکان به حداقل برسد. چیزی بین «بله، اما» و «نه، اما.»
خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد ایرانی ادعا کرد «ایران در حال تهیه پاسخ منفی به پیشنهاد هسته‌ای ایالات‌متحده است. این منبع ایرانی که خواسته نام او فاش نشود؛ تأکید کرده که پیشنهاد ارائه‌شده توسط واشنگتن «کاملاً یک‌طرفه» بوده و در آن منافع ایران نادیده گرفته شده است. در این پیشنهاد، موضع ایالات‌متحده در مورد غنی‌سازی در خاک ایران بدون تغییر باقی مانده و هیچ توضیح روشنی در مورد لغو تحریم‌ها وجود ندارد.»
در مقابل، وال‌استریت ژورنال امروز مدعی شد کاخ سفید اعمال تحریم‌های جدید علیه را متوقف کرده است. ادعایی که سخنگوی وزارت خارجه به آن واکنشی منفی نشان داد و طرف آمریکایی نیز در قبال آن سکوت کرده است. برخی تحلیلگران نیز این موضوع را تکذیب کردند. راستی‌آزمایی این ادعا اگر کاخ سفید یا دیگر دستگاه‌های دولتی آمریکا اعلام موضع نکنند، تا نخستین تحریم جدید اعمال شده از سوی دولت آمریکا زمان خواهد برد. علاوه بر این، نشانه‌ای وجود ندارد که ایالات متحده بخواهد این کار را در این مقطع انجام داده باشد.
نسبت به این که متن یا به قول عراقچی عناصر پیشنهادی آمریکا چه چیزی باشد، مشخص می‌کند که پیام منفی ایران در مقابل آن خاتمه‌دهنده گفتگوها خواهد بود یا نه. مگر این که ایران و عمان ابتکاری برای شکستن این بن‌بست، ضمیمه پاسخ منفی به پیشنهادات آمریکا کنند که اگر از سمت طرف آمریکایی قابل چانه‌زنی به نظر برسد، گفتگوها روی آن ابتکار ادامه پیدا کند. ایران خواستار ادامه گفتگوهاست و مسیر را نمی‌بندد.
source