سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که تقریباً همه‌ی ما در مقاطعی از زندگی با آن روبه‌رو شده‌ایم. از سردردهای خفیف ناشی از تنش گرفته تا میگرن‌های شدید، اغلب این سردردها بی‌خطر هستند و با استراحت یا مصرف داروهای بدون نسخه بهبود می‌یابند.اما نگرانی همیشگی این است که نکند این سردرد نشانه‌ای از چیزی جدی‌تر باشد؟ به‌ویژه، این ترس وجود دارد که مبادا پای تومور مغزی در میان باشد.
به‌گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث ؛ دکتر آنیل تاکوانی، متخصص ارشد سرطان و مشاور در این‌باره می‌گوید:
«درست است که سردرد به‌تنهایی به‌ندرت نشانه‌ای از سرطان مغز است و در اغلب موارد هم این‌طور نیست، اما آگاهی از علائم هشداردهنده و زمان مراجعه به پزشک، بسیار مهم و ضروری است.»
ارتباط سردرد با تومور مغزی چیست؟
سردردهایی که به علت وجود تومور مغزی ایجاد می‌شوند معمولاً با سردردهای معمولی متفاوت‌اند. شاید ظاهر سردرد خاص نباشد، اما ویژگی‌ها، علائم همراه و روند تغییر آن می‌توانند برای تشخیص اهمیت داشته باشند.
به گفته‌ی دکتر تاکوانی، «تومورهای مغزی ممکن است با افزایش فشار داخل جمجمه، فشردن ساختارهای حساس یا اختلال در جریان مایع مغزی-نخاعی، باعث ایجاد سردرد شوند.»
چه زمانی باید نگران شد؟ علائم هشداردهنده که نباید نادیده گرفت
هر سردردی نگران‌کننده نیست، اما برخی ویژگی‌ها می‌توانند نشان دهند که باید به پزشک مراجعه کنید. این نشانه‌های هشداردهنده عبارت‌اند از:
۱. سردرد جدید یا رو به افزایش
اگر سردردی دارید که برایتان تازگی دارد (به‌ویژه اگر بالای ۵۰ سال هستید) یا اگر سردردی قدیمی دارید که به‌ناگاه شدت گرفته یا الگوی آن تغییر کرده، باید آن را جدی بگیرید.
۲. سردردی که از خواب بیدارتان می‌کند
سردردهایی که باعث بیدار شدن شما در نیمه‌شب یا صبح زود می‌شوند، می‌توانند نگران‌کننده باشند، چرا که معمولاً فشار درون جمجمه در هنگام صبح بالاتر است.
۳. سردردی که در صبح بدتر است
مانند مورد قبل، سردردی که شدیدترین حالت خود را در زمان بیدار شدن دارد و در طول روز کاهش می‌یابد، باید بررسی شود.
۴. سردرد همراه با علائم عصبی
سردردی که با علائم عصبی همراه باشد بسیار مهم و هشداردهنده است. به موارد زیر توجه داشته باشید:
• استفراغ یا تهوع بدون دلیل مشخص: به‌ویژه اگر حالت پرتابی دارد و مربوط به معده یا غذا خوردن نیست.
• تغییرات بینایی: تاری دید، دوبینی، از دست دادن دید محیطی یا حتی نابینایی در یک چشم.
• ضعف یا بی‌حسی: در یک دست یا پا، یا یک سمت صورت.
• اختلال در تعادل یا هماهنگی: زمین خوردن، ناپایداری یا دست و پا چلفتی شدن ناگهانی.
• تأثیر بر گفتار: لکنت، دشواری در بیان کلمات یا درک صحبت دیگران.
• تشنج: شروع ناگهانی تشنج در بزرگسالی بدون سابقه قبلی.
• تغییرات شناختی: مشکلات حافظه، تمرکز، سردرگمی یا تغییرات در شخصیت.
۵. سردردی که با سرفه، عطسه یا زور زدن بدتر می‌شود
این حرکات فشار داخل جمجمه را بالا می‌برند و ممکن است درد مرتبط با تومور را تشدید کنند.
۶. سردردی که مداوم و بی‌وقفه است
اگر سردردی دارید که برای روزها یا حتی هفته‌ها ادامه دارد و رفته‌رفته شدیدتر می‌شود، نباید آن را نادیده بگیرید.
۷. تغییرات در وضعیت روانی یا شخصیت
تغییرات جزئی اما محسوس در خلق‌وخو، رفتار یا عملکرد ذهنی می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در مغز باشد.
چه چیزهایی باید به پزشک خود بگویید؟
اگر هر یک از علائم بالا را تجربه می‌کنید، یا حتی اگر فقط یک سردرد مداوم و آزاردهنده دارید که نگران‌تان کرده، به پزشک مراجعه کنید. آمادگی برای شرح دقیق علائم، به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا تصمیم درستی گرفته شود. اطلاعات زیر را همراه داشته باشید:
• سردردها از چه زمانی شروع شده‌اند؟
• چند بار در هفته یا ماه اتفاق می‌افتند؟
• درد چه نوعی است؟ (نبض‌دار، کند، تیز، فشاری و غیره)
• محل درد کجاست؟
• شدت درد را از ۱ تا ۱۰ چگونه ارزیابی می‌کنید؟
• چه عواملی درد را بهتر یا بدتر می‌کنند؟ (مثلاً استراحت، نور، صدا، فعالیت خاص)
• آیا دارویی مصرف کرده‌اید و آیا مؤثر بوده؟
• علائم همراه: تمام علائمی که همراه سردرد تجربه کرده‌اید را—even اگر کوچک به نظر برسند—ذکر کنید.
• سابقه پزشکی: هرگونه بیماری قبلی، جراحی و داروهای فعلی (شامل داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها).
• سابقه خانوادگی: آیا کسی در خانواده سابقه‌ی سرطان یا بیماری‌های مغزی داشته؟
• بیماری‌ها یا آسیب‌های اخیر: حتی اگر به نظر نامرتبط بیایند، ذکر آن‌ها مهم است.
چه پرسش‌هایی باید از پزشک خود بپرسید؟
• «با توجه به علائم من، فکر می‌کنید علت سردردها چه می‌تواند باشد؟»
• «آیا علائمی در من هست که شما را نگران کرده باشد؟»
• «چه آزمایش‌هایی برای بررسی سردردم پیشنهاد می‌کنید؟» (مثلاً آزمایش خون، ام‌آر‌آی، سی‌تی‌اسکن یا ارزیابی عصبی)
• «خطرات و مزایای این آزمایش‌ها چیست؟»
• «اگر آزمایش‌ها نتیجه‌ی قطعی نداشته باشند، قدم بعدی چیست؟»
• «آیا باید نگران وجود تومور مغزی باشم؟» (بی‌تعارف نگرانی خود را با پزشک مطرح کنید)
• «اگر موضوعی جدی تشخیص داده شد، چه گزینه‌های درمانی وجود دارد؟»
• «چه تغییرات سبک زندگی یا درمان‌های خانگی می‌توانند در این فاصله کمک‌کننده باشند؟»
• «چه زمانی باید برای پیگیری مراجعه کنم یا به اورژانس بروم؟»
جمع‌بندی
اگرچه فکر کردن به تومور مغزی ممکن است بسیار ترسناک باشد، اما باید بدانید که تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس درمان موفق را بسیار افزایش دهد. سردردهای مکرر یا مداومی که با علائم عصبی همراه هستند را نباید نادیده گرفت.
به غرایز خود اعتماد کنید و برای سلامت خود قدم بردارید. پزشک شما متحد شما در این مسیر است. با دادن اطلاعات دقیق و مطرح کردن پرسش‌های درست، به او کمک می‌کنید تا تشخیص دقیقی ارائه دهد و شما را در مسیر درست درمانی هدایت کند.
توجه: این مقاله صرفاً برای اطلاع‌رسانی عمومی است و جایگزین مشاوره‌ی تخصصی پزشکی نمی‌شود. در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی یا تصمیم‌گیری درباره درمان، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
source