برقراری ارتباط با عزیزی که به زوال عقل یا اختلال حافظه دچار شده، نیازمند همدلی و درک عمیق است. در این مقاله می‌آموزید چگونه با مهربانی و تأیید احساسات، گفت‌وگو را آغاز کنید.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ وقتی یکی از والدینتان شروع به از دست دادن حافظه می‌کند، احساس می‌کنید در مسیری گام برمی‌دارید که مدام زیر پایتان فرو می‌ریزد؛ هر قدم، حقیقت ترسناکِ از بین رفتن تدریجی و برگشت‌ناپذیرِ زمینی که با او مشترک بودید را آشکارتر می‌کند. ناگهان آن فردی که همیشه می‌شناختید و به شما چیزهای زیادی آموخته، در حال تغییر است و برقراری ارتباط با او – حتی اگر سخت باشد – ضروری می‌شود.
ارتباط با بیمار مبتلا به آلزایمر
«برقراری ارتباط در مراقبت از افراد دچار اختلال حافظه باید هم‌راستا با پیشرفت بیماری تکامل یابد. وقتی توانایی‌های کلامی کاهش پیدا می‌کند، نشانه‌های غیرکلامی اهمیت بیشتری می‌یابد. پژوهش‌ها به‌طور مداوم نشان داده‌اند که سالمندان مبتلا به زوال عقل، حافظه‌ی عاطفی خود را بسیار طولانی‌تر از حافظه‌ی واقعی و جزئیات حفظ می‌کنند»، سینها توضیح می‌دهد.
طبق مطالعه‌ای در نشریه International Psychogeriatrics، بیماران آلزایمری و سالمندان سالم، تصاویر احساسی – به‌ویژه منفی – را بسیار بهتر از تصاویر خنثی به یاد می‌آورند. این یافته نشان می‌دهد خاطراتی که بار عاطفی دارند ماندگارترند، در حالی‌که جزئیات خنثی به‌سرعت از حافظه محو می‌شوند.
در این شرایط، لحن صدا، حالت چهره و زبان بدن شما، بیش از واژه‌ها در ذهن فرد باقی می‌ماند. استفاده از ابزارهای دیداری مثل اشاره کردن، تصاویر یا حرکات می‌تواند جای خالی واژه‌ها را پُر کند. ما باید هشیار باشیم اگر عزیز مبتلا به زوال عقل، رفتارهایی غیرعادی بروز می‌دهد. این‌ها اغلب راهی برای بیان ناراحتی، سردرگمی یا نیازهای برآورده‌نشده‌اند و نباید با واکنش سریع، آن‌ها را نادیده گرفت.
چگونه گفت‌وگو را به‌نرمی آغاز کنیم
وقتی نخستین نشانه‌های فراموشی را در والدینتان می‌بینید، طبیعی است که احساساتی شدید مثل ترس، غم یا سردرگمی را تجربه کنید. قطعاً تمایل دارید به او کمک کنید، اما چطور باید گفت‌وگو را آغاز کرد؟ «مهم‌ترین نکته، برخوردی مهربانانه و همراه با درک است. به‌جای اشاره‌ی مستقیم به مشکلات حافظه، بهتر است پیشنهاد دهید که به عنوان بخشی از یک بررسی سلامتیِ معمول، به پزشک مراجعه کنند. می‌توانید تأکید کنید که این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا مدت بیشتری مستقل و سالم باقی بمانند. همچنین گفتن این‌که فراموشی خفیف در سالمندی طبیعی است، می‌تواند از اضطرابشان بکاهد و آن‌ها را به کمک گرفتن از متخصصان ترغیب کند.»
تمرکز بر احساسات، نه منطق
«مراقبان و اعضای خانواده باید روش تعامل خود را تغییر دهند. موضوع اصلاح حافظه یا اثبات حقیقت نیست. اصل ماجرا پاسخ دادن به احساسی است که مقابل شماست، حفظ کرامت انسانی است، نه تأکید بر منطق. گاهی لبخندی اطمینان‌بخش از هزاران جمله مؤثرتر است. پیش از هر گفت‌وگو، مدیریت احساسات خودتان نیز اهمیت دارد، چون حال و هوای ما مستقیماً بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد»، سینها می‌گوید.
تکنیک‌های تأیید احساس و گفت‌وگو بر پایه‌ی عاطفه، بسیار کارآمدتر از توضیح دادن منطقی هستند. چون منطق در بسیاری موارد فقط باعث سردرگمی و ناراحتی بیشتر می‌شود. توقف پیش از سخن گفتن، استفاده از واژه‌های آشنا، حفظ تماس چشمی و ساده نگه داشتن جملات، روش‌هایی اثبات‌شده برای بهبود ارتباط هستند.
از همه مهم‌تر، حضور دائمی و پیوسته، حتی در سکوت، حس اطمینان و ثبات را منتقل می‌کند. ما در بیش از یک دهه گذشته، تیم‌های خود را آموزش داده‌ایم تا با حضور مؤثر گوش دهند، با گرما صحبت کنند و با همدلی پاسخ دهند. زیرا در زوال حافظه، آنچه ممکن است در سطح شناختی فراموش شود، از نظر احساسی همچنان به‌خوبی حس می‌شود.
با خودتان نیز مهربان باشید
این مسیر سخت است؛ اما در عین حال فرصتی است برای تعمیق رابطه‌تان با والدین، به شیوه‌ای متفاوت. فراموش نکنید که در این دوران باید با خودتان نیز مهربان باشید و از کسانی که تجربه‌ی مشابهی دارند کمک بگیرید. محبت و صبوری شما، هر روز تأثیر مهمی در زندگی والدینتان دارد.
توجه: این مقاله حاوی اطلاعاتی است که از زبان یک متخصص ارائه شده و صرفاً جنبه‌ی اطلاع‌رسانی دارد. در صورت مواجهه با هرگونه مشکل سلامتی، حتماً با پزشک مشورت کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
source