داروی کاهش وزن اُزمپیک با خشکی دهان، بوی بد دهان و سایر مشکلات دهانی مرتبط است. در این مطلب، نظر یک متخصص درباره‌ی «دهان اُزمپیک» و راه‌های مقابله با آن را خواهید خواند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ در سال‌های اخیر، داروهایی مانند اُزمپیک (سمّاگلوتاید) نه‌تنها برای کنترل دیابت نوع ۲ بلکه به‌عنوان ابزاری برای کاهش وزن محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. اگرچه این دارو برای بسیاری مفید بوده است، اما شناخت و مدیریت برخی از عوارض جانبی کمتر شناخته‌شده‌ی آن، از جمله عارضه‌ای که این روزها با نام «دهان اُزمپیک» شناخته می‌شود، بسیار مهم است.
دکتر چتنا جین، مدیر بخش زنان و زایمان بیمارستان می‌گوید: «به‌عنوان متخصص زنان، اغلب با زنانی مواجه می‌شوم که در مسیر کاهش وزن هستند، گاه همزمان با درمان اختلالات هورمونی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا آمادگی برای بارداری. در حالی‌که این تغییر فیزیکی می‌تواند برای آن‌ها تجربه‌ای توانمندساز باشد، لازم است توجه داشته باشیم که داروهایی مانند اُزمپیک چگونه ممکن است بر سلامت دهان، کیفیت زندگی و تندرستی کلی تأثیر بگذارند.»
اُزمپیک چیست؟
دکتر جین توضیح می‌دهد: «اُزمپیک یکی از داروهای گروه آگونیست گیرنده‌ی GLP-1 است. این داروها به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کنند و با ایجاد حس سیری، اشتها را کاهش می‌دهند. در حالی‌که اُزمپیک برای درمان دیابت نوع ۲ طراحی شده، استفاده‌ی غیراستاندارد از آن برای کاهش وزن به‌شدت افزایش یافته است.»
«دهان اُزمپیک» چیست؟
«دهان اُزمپیک» اصطلاحی است که برای توصیف علائم دهانی به‌کار می‌رود که برخی از بیماران هنگام مصرف سمّاگلوتاید تجربه می‌کنند. این علائم شامل موارد زیر است:
• خشکی دهان (زروستومیا)
• بوی بد دهان (هالیتوزیس)
• طعم فلزی
• التهاب یا زخم روی زبان
• افزایش تشنگی یا احساس سوزش در دهان
این عوارض در مقایسه با فواید کاهش وزن ممکن است جزئی به‌نظر برسند، اما می‌توانند بر تغذیه، بهداشت دهان، کیفیت خواب و حتی سلامت روان تأثیر بگذارند.
در یک گزارش موردی منتشرشده، سه زن ۲۷ تا ۴۶ ساله که به‌مدت ۶ تا ۱۶ هفته از سمّاگلوتاید برای کاهش وزن استفاده کرده بودند، دچار خشکی شدید دهان شدند. میزان بزاق بدون تحریک که با آزمون اصلاح‌شده‌ی شیرمر (Schirmer) اندازه‌گیری شد، به‌طور میانگین تنها ۸ تا ۱۰ میلی‌لیتر در ۳ دقیقه بود که کاهش ترشح بزاق (هیپوسالیویشن) را تأیید می‌کرد. زمانی که مصرف سمّاگلوتاید متوقف شد یا در یکی از موارد با پیلوکارپین درمان صورت گرفت، ترشح بزاق ظرف ۴ هفته به حالت طبیعی بازگشت. این نخستین گزارش مستند از خشکی دهان ناشی از سمّاگلوتاید بود.
چرا این اتفاق می‌افتد؟
اگرچه علت دقیق «دهان اُزمپیک» هنوز کاملاً مشخص نیست، اما چند نظریه وجود دارد. در ادامه، دیدگاه دکتر جین را می‌خوانید:
• کم‌آبی بدن: اُزمپیک می‌تواند باعث عوارض گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال شود که به از‌دست‌دادن آب بدن و خشکی دهان می‌انجامد.
• کاهش اشتها: کاهش مصرف غذا، میزان ترشح طبیعی بزاق را کاهش می‌دهد؛ عاملی مهم در حفظ سلامت دهان.
• تغییر در میکروبیوم روده: این داروها ممکن است ترکیب باکتری‌های روده را تغییر دهند که به‌طور غیرمستقیم بر طعم و احساس در دهان تأثیر می‌گذارد.
• تأخیر در تخلیه‌ی معده: باقی‌ماندن طولانی‌تر غذا در معده ممکن است گیرنده‌های چشایی را تحت تأثیر قرار دهد و موجب طعم فلزی یا تلخ شود.
چرا این موضوع برای زنان اهمیت بیشتری دارد؟
در زنان ــ به‌ویژه آن‌هایی که با مسائل باروری روبه‌رو هستند یا تحت درمان‌های ناباروری قرار دارند ــ حفظ تندرستی کلی بسیار حیاتی است. خشکی دهان می‌تواند:
• خطر بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان را افزایش دهد
• خوردن یا هضم برخی غذاها را دشوار کند
• منجر به کمبودهای تغذیه‌ای شود، به‌ویژه اگر رژیم غذایی آن‌ها به‌منظور کاهش وزن از قبل محدود باشد
نادیده‌گرفتن این علائم ممکن است روند تغذیه، احساس راحتی و سلامت روان را مختل کند، بنابراین باید به آن توجه شود.
چه باید کرد؟
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان دچار علائم «دهان اُزمپیک» هستید، این اقدامات می‌توانند مؤثر باشند:
• در طول روز مایعات (به‌ویژه آب) را جرعه‌جرعه بنوشید
• آدامس یا آب‌نبات‌های بدون قند بجوید تا ترشح بزاق تحریک شود
• از دهان‌شویه‌های بدون الکل استفاده کنید و از محرک‌هایی مانند کافئین و دخانیات بپرهیزید
• بهداشت دهان را جدی بگیرید: دو بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید
• در صورت شدید بودن علائم، با پزشک خود برای کاهش دوز یا تغییر دارو مشورت کنید
جمع‌بندی
دکتر جین در پایان می‌گوید: «اُزمپیک می‌تواند ابزاری ارزشمند برای کاهش وزن باشد، به‌شرطی که تحت نظر پزشک مصرف شود. اما شناسایی و مدیریت عوارض جانبی مانند دهان اُزمپیک برای حفظ سلامت و رفاه بلندمدت ضروری است. هرگونه علامت را با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت نیاز تغییرات مناسب اعمال شود و روند کاهش وزن شما ایمن و پایدار باقی بماند.»
توجه: این مقاله بر پایه‌ی اطلاعات ارائه‌شده از سوی یک متخصص تهیه شده و صرفاً جنبه‌ی اطلاع‌رسانی دارد. در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
source