اسهال دارید و نگران کم‌آبی بدن هستید؟ در این مطلب می‌خوانید که چگونه محلول خوراکی او آر اس (ORS) می‌تواند به حفظ سلامت شما کمک کند، روند بهبود را سرعت ببخشد، و با راهنمایی‌های ساده و علمی، از عوارض جدی جلوگیری کند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ تقریباً همه‌ی ما تجربه‌ی ناخوشایند و ناگهانی رفتن فوری به سرویس بهداشتی را داشته‌ایم. اسهال نه‌تنها ناراحت‌کننده، بلکه می‌تواند بدن را به‌سرعت از مایعات و نمک‌های حیاتی تخلیه کند. از کودکان نوپا گرفته تا بزرگ‌سالان و سالمندان، همه ممکن است دچار آن شوند.
اما چیزی که به‌طور قابل‌توجهی در روند بهبودی کمک می‌کند، محلول خوراکی او آر اس یا ORS است. در این مطلب خواهید خواند اسهال چگونه عمل می‌کند، چرا خطرناک است و چگونه یک لیوان ساده ORS می‌تواند تفاوت میان بهبود سریع و بحران جدی را رقم بزند.
در زمان اسهال چه اتفاقی می‌افتد؟
اسهال زمانی است که بدن شما مدفوع شل یا آبکی را به‌دفعات بیشتر از معمول دفع می‌کند. دلایل زیادی دارد: مسمومیت غذایی، عفونت‌ها، تغییر رژیم غذایی یا حتی استرس.
اما مشکل اصلی، از دست رفتن سریع آب و الکترولیت‌های حیاتی بدن است.
دکتر دیویا مانی، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان کودکان آپولو کرِیدِل (شعبه شهر الکترونیکی بنگلور) می‌گوید:
«اسهال یک مشکل رایج در همه‌ی سنین است و می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود. هنگام اسهال، بدن به‌سرعت آب و نمک‌های مهم خود را از دست می‌دهد.»
این وضعیت می‌تواند باعث احساس سبکی سر، ضعف، خستگی و در موارد شدید، کم‌آبی خطرناک و تهدیدکننده‌ی حیات شود.
خطر واقعی، کم‌آبی بدن است
کم‌آبی زمانی رخ می‌دهد که بدن، مایعات بیشتری از آنچه دریافت می‌کند از دست بدهد. این وضعیت برای کودکان خردسال و سالمندان خطرناک‌تر است.
علائم شایع کم‌آبی عبارت‌اند از:
• خشکی دهان و زبان
• گودافتادگی چشم‌ها
• کاهش دفعات ادرار یا ادرار بسیار زرد
• احساس گیجی یا خستگی
• در کودکان: بی‌حالی، کاهش اشتیاق به بازی، کاهش ادرار، نبودن اشک هنگام گریه، و حتی شُل شدن بدن
دکتر مانی هشدار می‌دهد:
«در کودکان، علائمی مانند دهان خشک، چشم‌های گودافتاده، کاهش ادرار، بی‌حالی و در موارد شدید، شوک می‌توانند به‌سرعت ایجاد شوند.»
ORS چگونه در اسهال کمک می‌کند؟
وقتی اسهال شروع می‌شود، مهم‌ترین کار، توقف فوری آن نیست، بلکه جلوگیری از کم‌آبی بدن است. اینجا است که ORS وارد عمل می‌شود.
ORS یک دارو نیست. بلکه ترکیبی ساده از قند و نمک‌های ضروری (سدیم، پتاسیم، کلراید و سیترات) است که در آب تمیز حل می‌شود. این ترکیب کمک می‌کند آب به‌طور مؤثرتری جذب سلول‌ها و خون شود، یعنی بدن بسیار سریع‌تر از زمانی که فقط آب ساده می‌نوشید، دوباره آب‌رسانی می‌شود.
دکتر مانی می‌گوید:
«درمان اصلی برای کم‌آبی خفیف تا متوسط، هنوز هم محلول خوراکی ORS است. ORS دارویی برای قطع اسهال نیست، بلکه راه‌حلی موقتی برای جبران مایعات از دست‌رفته‌ی بدن است.»
نحوه‌ی آماده‌سازی و مصرف ORS
استفاده‌ی درست از ORS بسیار ساده است، اما رعایت دقیق مراحل اهمیت زیادی دارد:
1. فقط از پودرهای ORS تأییدشده توسط نهادهای بهداشتی استفاده کنید. مگر اینکه به‌طور دقیق و ایمن، دستور تهیه‌ی خانگی را بلد باشید.
2. یک بسته‌ی کامل ORS را در یک لیتر آب جوشیده و خنک‌شده حل کنید.
3. محلول را در ظرف تمیز و استریل‌شده تهیه و نگهداری کنید.
4. به‌جای نوشیدن یک‌باره، جرعه‌جرعه و مداوم بنوشید.
5. برای نوزادان: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌لیتر ORS بعد از هر بار اسهال
6. برای کودکان بزرگ‌تر: ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر بعد از هر نوبت اسهال
7. شیر مادر یا غذاهای معمول کودک را ادامه دهید، تغذیه را قطع نکنید.
8. باقی‌مانده‌ی ORS را بعد از ۲۴ ساعت دور بریزید و دوباره محلول تازه آماده کنید.
چرا ORS واقعا اهمیت دارد؟
ORS ارزان، مؤثر و پشتوانه‌ی دهه‌ها پژوهش علمی را دارد. این محلول جان میلیون‌ها نفر به‌ویژه در کشورهای کم‌برخوردار را نجات داده است، جایی که اسهال می‌تواند به‌سرعت کشنده شود.
دکتر مانی تأکید می‌کند:
«ORS یک راه‌حل علمی و کم‌هزینه برای کاهش خطر عوارض کم‌آبی ناشی از اسهال است.»
اما به یاد داشته باشید:
هرچند ORS برای کم‌آبی خفیف تا متوسط بسیار مؤثر است، در موارد شدید کم‌آبی مانند استفراغ مداوم، بی‌میلی به نوشیدن مایعات، خواب‌آلودگی شدید یا علائم شوک، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
اگر خودتان یا فرزندتان دچار اسهال شدید، نگران نشوید.
فوراً ORS را شروع کنید، مداوم و جرعه‌جرعه بدهید و مراقب علائم هشداردهنده باشید.
ORS محلولی ساده و در عین حال بسیار مؤثر است که می‌تواند تفاوت بزرگی در بهبود وضعیت بدن ایجاد کند. اگر علائم بهبود نیافت یا علائم جدی مشاهده شد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
source