بازار، گروه استان‌ها: از بیکاری همواره به عنوان یکی از مشکلات جوانان استان سمنان یاد می کنند اما کنکاش خبرنگار بازار از مکاسب و کسب و کارهای به خصوص حوزه تولید نشان می دهد که کمبود نیروی کار یکی از بزرگترین دغدغه ها و مشکلات این نوع مشاغل محسوب می شود که در این گزارش تلاش داریم به این تناقض بپردازیم.
در وهله اول باید گفت که بسیاری از مشاغل و کسب و کارها و حتی واحد های تولیدی استان سمنان به خصوص در شهرک صنعتی و همچنین مشاغل خرد مانند کافی شاپ ها، مراکز عرضه اغذیه، پوشاک، کارهای خدماتی مانند شرکت ها، بیمه ها و … مشکل کمبود نیروی کار را مشکل بزرگ خودشان می دانند تا جایی که برخی شان اعلام می دارند که ماه ها است کاغذ «به یک کارگر ساده نیازمندیم» را پشت شیشه مغازه ها یا دفاترشان نصب کرده اند.
از سوی دیگر بسیاری از جوانان جویای کار شاهرودی هم بر این عقیده هستند که کار مناسب برایشان پیدا نمی شود که هم متناسب با وضعیت تحصیلی و شرایط شان باشد و هم دستمزد مناسب داشته باشد به عبارت دیگر در شاهرود این گزاره صادق شده که «علیرغم وجود مشکل بیکاری، کمبود کارگر و نیروی کار حقیقتی کتمان ناپذیر است!»
یک فعال تولیدی: از تمام این کارخانه های شهرک صنعتی پرس و جو کنید خواهید دید که دغدغه نیروی کار دارند
اما اصل ماجرا در چیست؟ پیش از پاسخ به این سوال با چند نفر از مکاسب و مشاغل و همچنین جوانان جویای کار استان سمنان به گفتگو نشستیم که خواندن آن خالی از لطف نیست.
کمبود نیروی کار
یک مدیر کارگاه واحد تولیدی در شاهرود در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن بیان اینکه کمبود نیروی کار به یکی از معضلات تولید در استان سمنان بدل شده است، می گوید: شاید این تصور برای شما پیش بیاید که منظور ما کارگر ماهر و فنی است در صورتی که ابداً اینطور نیست حتی کارگر بدون یکروز دوره مهارتی دیدن هم برای کارخانه ها پیدا نمی شود!
محمدحسن رستمی با بیان اینکه ماه ها یک کارخانه و کارگاه باید بگردد تا شاید کارگر پیدا کند، بیان کرد: از تمام این کارخانه های شهرک صنعتی پرس و جو کنید خواهید دید که دغدغه نیروی کار دارند و جالب اینکه کمبود نیروی کار حتی در برخی کارگاه های تولیدی به یک معضل جدی هم بدل شده است.
این صحبتی است که علی گلی فعال در زمینه کافی شاپ و کافه تریاهای شهرستان شاهرود نیز بیان می کند و می افزاید: یک کارگر ساده برای کافی شاپ ها به سختی پیدا می شود بسیاری حاضر هستند که یک کارگر ساده پیدا کنند خودشان آموزشش را هم بدهند اما بعضاً یافت نمی شود که البته یکی از دلایل آن حقوق است به این صورت که به واسطه شرایط کاری کافی شاپ ها بعضاً شاید نتوانند حقوق بالایی بپردازند در نتیجه برای کارگران صرفه ندارد که کار کنند و از سوی دیگر پرداخت حقوق بالاتر هم از توان صاحب کارها بر نمی آید.
این دقیقاً نکته کلیدی این گزارش است. به عبارت دیگر آنچه شاهرود گرفتار آن شده نوعی رکود مبتنی بر تورم در حوزه کسب و کارهای و نیروی کار است به این صورت که حقوق یک کارگر آنقدر برای کارفرما بالا است که نمی تواند پرداخت کند و آنقدر برای یک کارگر پایین است که نتواند زندگی کند و این وضعیتی است که در شاهرود مانند دیگر نقاط کشورمان به واسطه رکود تورمی شاهد هستیم.
کارگر پیدا نمی‌شود
مالک یک فروشگاه نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه حقوق در نظر گرفته شده برای یک کارگر جوان نیمه وقت یعنی ساعت ۱۶ الی ۲۳ برای کار در لباس فروشی تقریباً هفت میلیون تومان است که برای یک دختر جوان مجرد یا دانشجو اصلا حقوق بدی نیست اما باید در نظر داشت که واقعاً این میزان اندک است، می گوید: مشکل اینجا است که کسبه بیشتر از این نمی توانند حقوق بپردازند وگرنه همه از خداوند می خواهند که به کارگران شان حقوق بالا بدهند تا کارگر هم با دل و جان کار کند و مغازه را از آنِ خودش بداند.
زهرا مالکی با بیان اینکه مشکل اینجا است که کسب و کارها در درآمد خودشان هم مشکل دارند و شرایط بسیار دشوار شده است، بیان کرد: خیلی از کسب و کارهای حتی توان پرداخت اجازه و هزینه هایشان را ندارند و شما کافی است در طول سال پرس و جو کنید که چند مغازه در همین شهر شاهرود تعطیل می شود آن هم کسب و کارهایی که خیلی هایشان در همان یکی دو سال اول جمع می شوند.
وی با بیان اینکه شرایطی امروز برای کسب و کارهای پیش آمده که واقعاً ادامه دادن دشوار است، افزود: مشکل بسیار بزرگ مشاغل امروز رکود است در واقع مشتری نیست که بتواند پول را به مغازه دار تزریق کند و مغازه دار بتواند با آن هزینه ها و به خصوص کارگران خودش را بدهد.
درد دل های مشاغل و مکاسب شاهرودی را شنیدیم اما جوانان جویای کار شهرستان در این خصوص چه می گویند؟
کار مناسب نیست
یک جوان جویای کار که ترم سه حسابداری است و سه سال سابقه کارهای مختلف از فروشندگی در مغازه موبایل فروشی تا کار در یک مغازه الکترونیک را دارد در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: مشکل کار نیست بلکه مشکل کار مناسب است که بتواند یک درآمد معقولی را برای ما داشته باشد وگرنه این نسل جوان از کار نمی ترسد.
ایلیا محمدیان اضافه می کند: وقتی برای کار مراجعه می کنید با شرایطی روبرو می شوید که در واقع با خود فکر می کند اگر بیکار باشم بهتر است اولاً بسیاری از مغازه ها دو شیفت صبح و عصر فروشنده می خواهند و حاضر هم نیستند بیش از شش میلیون تومان هم بپردازند در واقع روزی ۱۰ ساعت کار برای شش میلیون تومان اصلا شرایط منصفانه ای نیست از طرف دیگر بسیاری از شرکت ها، از برنامه نویسی کامپیوتر تا تبلیغات و نرم افزار و بیمه و … به دنبال بازاریاب می گردند که عملاً شغل ثابت نیست زیرا نه درآمد ثابتی دارد و نه آینده ای دارد و فرد همه وقت خودش را هم باید بابت چنین وضعیتی بگذارد تا درصد ناچیزی از فروش گیرش بیاید که این هم منصفانه نیست.
او با بیان اینکه سه سال در دو فروشگاه کار کرده و برای مدتی دنبال کار مناسب می گشته است، بیان می کند: جالب اینکه سه سال پیش یک موبایل فروش برای دو شیفت کار پنج میلیون تومان می داد امسال همان موبایل فروش برای همان فرصت شغلی هفت میلیون تومان می دهد! یعنی در سه سال علیرغم اینکه همه چیز رشد بسیار زیادی داشته دستمزد کار و فروشنده نباید افزایش پیدا کند.
کارشناسان اقتصادی بر این عقیده هستند که مقصر وضعیت موجود نه کسب و کارها و نه جوانان هستند زیرا اصلا مردم نیستند که تورم می آفرینند بلکه تورم زاده دولت ها و حاکمیت ها است
یک دختر جوان شاهرودی نیز که سابقه کار در لباس فروشی و منشی موسسه حقوقی را دارد نیز در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: این موضوع که می گویند کار نیست اشتباه است کار مناسب و منصفانه نیست من در یک موسسه حقوقی با سه وکیل کار می کردم که قرار بود هر کدامشان ماهی یک و نیم میلیون تومان به من بدهند آن هم برای یک شیفت هم منتشی گری و هم نظافت و چای و … که یک ماه یک نفر پرداخت می کرد دو نفر دیگر ۱۵ روز با تاخیر پرداخت می کردند ماه بعد باز جایشان با هم عوض می شد و حتی چهار و نیم میلیون تومان را هم یکجا پرداخت نمی کردند که برای من چیزی بماند و از آن دفتر بیرون آمدم تازه برای چنین وضعیتی حتی سفته هم می گیرند!
راه برون رفت از ماجرا
کارشناسان اقتصادی بر این عقیده هستند که مقصر وضعیت موجود نه کسب و کارها و نه جوانان هستند زیرا اصلا مردم نیستند که تورم می آفرینند بلکه تورم زاده دولت ها و حاکمیت ها است و در سال های اخیر با سیاست های نادرست اقتصادی شاهد تورم لجام گسیخته ای در سراسر کشورمان و طبیعتاً استان سمنان هستیم.
وضعیتی که باعث شده روز به روز خط فقر در شاهرود بالاتر برود و فاصله زندگی مردم با آن بیشتر؛ چندی قبل به صورت غیر رسمی اعلام شد که میانگین درآمدها در شهری مانند شاهرود اندکی بیش از ۱۵ میلیون تومان است و این نشان می دهد که میانگین درآمد مردم شهرستان روی هم فاصله معنی داری با خط فقر دارد.
از یک سو برای جبران این وضعیت عمدتاً سرپرستان خانوار باید بیش از یک شغل داشته و یا در هر خانه بیش از یک نفر کار کنند و از سوی دیگر رکود تورمی سبب شده تا وضعیت مشاغل و مکاسب روز به روز بدتر شود تا جایی که نتوانند دستمزد کارگران را پرداخت کنند.
راه برون رفت از این وضعیت طبق اعلام کارشناسان اقتصادی، اصلاح سیاست های اقتصادی و پولی، افزایش قدرت پول ملی، کاهش تورم، کاهش نقدینگی، اصلاح ساختارهای مالی، جلوگیری از اتلاف بودجه و منابع و اخذ سیاست های درست اقتصادی و تلاش برای رفع تحریم ها است تا قدری اقتصاد کشورمان به سمت فرآیندهای بازارهای آزاد برود.
source