مالیات بر ارث سپرده بانکی و موسسات مالی اعتباری + (نحوه محاسبه و پرداخت)

مالیات بر ارث سپرده بانکی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که وراث پس از فوت عزیزان خود با آن مواجه می‌شوند و بدون پرداخت آن، امکان برداشت یا انتقال سپرده به نام وراث وجود ندارد. آگاهی از قوانین و مقررات مرتبط می‌تواند مسیر دسترسی به دارایی‌ها را سریع‌تر و شفاف‌تر کند. در این مقاله به‌صورت جامع همه جوانب این موضوع را بررسی کرده‌ایم؛ از مسدود شدن حساب بانکی بعد از فوت تا نحوه دریافت گواهی انحصار وراثت، میزان و نرخ مالیات، معافیت‌ها و روش پرداخت آن، تا راهنمای کاملی برای محاسبه و دسترسی به سپرده‌های بانکی فراهم شود.

مالیات بر ارث سپرده بانکی چیست؟

وقتی شخصی فوت می‌کند، همه دارایی‌های او اعم از املاک، خودرو، سهام و حساب‌های بانکی تحت عنوان «ماترک» شناخته می‌شوند و تا پیش از تقسیم بین وراث باید مراحل قانونی خاصی را طی کنند که وراث می‌توانند به آسانی از خدمات پرداخت مالیات بر ارث الو کافی نت استفاده نمایند. پس از فوت، شناسنامه باطل شده و اطلاعات حساب‌های بانکی به سازمان‌های ذی‌ربط منتقل می‌شود، در نتیجه تمام حساب‌ها مسدود می‌شوند و حتی نزدیک‌ترین اعضای خانواده بدون مجوز قانونی نمی‌توانند از آن‌ها برداشت کنند. به بیان ساده، تا زمانی که وراث مالیات مربوط به حساب بانکی متوفی را پرداخت نکنند، امکان برداشت یا انتقال وجه به نام خود را نخواهند داشت.

گواهی انحصار وراثت و اهمیت آن برای سپرده‌ بانکی

برای دسترسی وراث به سپرده‌های بانکی متوفی، اولین قدم دریافت گواهی انحصار وراثت است که مشخص می‌کند چه افرادی وارث هستند و سهم هر کدام چقدر است. این گواهی ضروری است و بدون آن بانک‌ها اجازه برداشت یا انتقال سپرده را نمی‌دهند. مراحل دریافت شامل استشهادیه محضری، تکمیل فرم، انتشار آگهی و صدور گواهی است و پس از آن، بانک‌ها سهم هر وارث را مشخص کرده و امکان برداشت سپرده پس از پرداخت مالیات فراهم می‌شود.

معافیت مالیات بر ارث سپرده بانکی

یکی از پرسش‌های رایج وراث این است که آیا سپرده‌های بانکی از مالیات معاف هستند. پاسخ بستگی به تاریخ فوت متوفی دارد: برای فوت پس از سال ۱۳۹۵، تمام سپرده مشمول مالیات است و برای فوت قبل از آن، ۸۰٪ موجودی معاف و ۲۰٪ مشمول مالیات خواهد بود. این تفاوت تاثیر قابل‌توجهی بر سهم وراث دارد.

نحوه محاسبه و نرخ مالیات بر ارث سپرده‌ بانکی

نرخ مالیات بر ارث سپرده‌های بانکی بسته به تاریخ فوت متوفی و نسبت وراث متفاوت است؛ هرچه وراث به متوفی نزدیک‌تر باشند، مالیات کمتر و هرچه دورتر باشند، بیشتر خواهد بود. وراث به سه طبقه تقسیم می‌شوند:

• طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد (فرزندان و نوه‌ها)
• طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر و فرزندان آن‌ها
• طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آن‌ها

تا زمانی که حتی یک نفر از طبقه اول زنده باشد، طبقات دوم و سوم ارثی دریافت نمی‌کنند. جدول زیر نرخ مالیات بر ارث سپرده بانکی برای متوفیان سال ۱۳۹۵ به بعد را نشان می‌دهد:

برای متوفیان فوت‌شده در سال ۱۳۹۴ و قبل از آن، نرخ مالیات بر اساس مبلغ سپرده و طبقه وراث به صورت پلکانی تعیین می‌شود:

مالیات بر ارث پول نقد و حساب‌ موسسات مالی و اعتباری

سپرده‌های بانکی تنها بخشی از دارایی‌های متوفی هستند و گاهی پول نقد یا حساب‌های دیگر در مؤسسات مالی و اعتباری نیز شامل مالیات بر ارث می‌شوند. آگاهی از تفاوت‌ها و شرایط هر مورد، به وراث کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی بهتری برای پرداخت مالیات و برداشت از حساب‌ها داشته باشند.

مالیات بر ارث پول نقد در منزل

پولی که متوفی در منزل نگهداری می‌کرد، معمولا برای اداره مالیات قابل شناسایی نیست. در نتیجه، وراث می‌توانند بدون ارائه آن در اظهارنامه مالیات بر ارث، تصمیم‌گیری درباره آن را شخصاً انجام دهند.

مالیات بر ارث پول نقد در صندوق امانات

اگر پول نقد در صندوق امانات بانک نگهداری شود، تا زمان صدور گواهی انحصار وراثت مسدود خواهد بود. نرخ مالیات بر ارث آن به شرح زیر است:

• طبقه اول: ۱۰٪
• طبقه دوم: ۲۰٪
• طبقه سوم: ۴۰٪

تفاوت مالیات بر ارث سپرده بانکی با حساب‌های مؤسسات مالی و اعتباری

وضعیت مالیات بر ارث در حساب‌های مؤسسات مالی و اعتباری با سپرده بانکی متفاوت است.  این تفاوت‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا نرخ مالیات و فرایند پرداخت برای هر نوع دارایی و محل نگهداری آن متفاوت است و باید قبل از اقدام به برداشت، به دقت بررسی شود.

نحوه پرداخت مالیات بر ارث سپرده بانکی

پرداخت مالیات بر ارث سپرده بانکی برای وراث ضروری است، زیرا بدون آن امکان برداشت از حساب متوفی وجود ندارد. روش پرداخت بسته به تاریخ فوت و نوع حساب متفاوت است و گاهی از خود سپرده متوفی کسر می‌شود تا هزینه‌های فوری مانند کفن و دفن تامین شود. اگر وراث با کمبود نقدینگی مواجه شوند، پرداخت مالیات از سپرده متوفی می‌تواند اولویت داشته باشد و مزایایی مانند دسترسی سریع‌تر به منابع مالی، کاهش هزینه‌ها و کوتاه شدن زمان پرداخت دارد، که به تسریع رفع نیازهای فوری وراث کمک می‌کند.

نحوه پرداخت مالیات برای متوفیان قبل از ۱۳۹۵/۰۱/۰۱

وراث پس از دریافت گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت، باید با مدارک لازم به اداره امور مالیاتی آخرین محل سکونت متوفی مراجعه کنند. پس از تحویل فرم مربوطه و طی مراحل اداری، مالیات پرداخت شده و امکان برداشت از سپرده فراهم می‌شود.

نحوه پرداخت مالیات برای متوفیان ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ و بعد از آن

برای این گروه، فرایند ساده‌تر است؛ وراث می‌توانند مستقیما به شعبه بانک مراجعه و درخواست پرداخت مالیات دهند. بانک مالیات را از سپرده و سود آن کسر کرده و مابقی را به وراث پرداخت می‌کند و موظف است مالیات را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید. مراجعه به شعبه و تکمیل فرم، برداشت از حساب متوفی را قانونی و سریع می‌کند.

سوالات متداول

برای برداشت از حساب بانکی متوفی چه مدارکی لازم است؟

وراث باید گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت را دریافت کرده و مراحل پرداخت مالیات را تکمیل کنند تا امکان برداشت قانونی فراهم شود.

نرخ مالیات بر ارث سپرده بانکی چگونه تعیین می‌شود؟

نرخ مالیات بر اساس طبقه وراث و نزدیکی آن‌ها به متوفی متفاوت است؛ هرچه وراث به متوفی نزدیک‌تر باشند، مالیات کمتر و برای وراث دورتر، بیشتر خواهد بود.

جمع‌ بندی

پرداخت مالیات بر ارث سپرده بانکی مرحله‌ای ضروری برای دسترسی وراث به دارایی‌های بانکی متوفی است. از دریافت گواهی انحصار وراثت گرفته تا محاسبه نرخ مالیات بر اساس تاریخ فوت و طبقه وراث، هر مرحله قانونی و مشخصی دارد که بدون رعایت آن امکان برداشت از حساب وجود ندارد. آگاهی از معافیت‌ها، نرخ‌ها و نحوه پرداخت مالیات به وراث کمک می‌کند تا فرایند دریافت سپرده‌ها سریع‌تر، شفاف‌تر و بدون خطا انجام شود و در عین حال، حقوق قانونی همه وراث حفظ گردد.

لینک کوتاه:
https://bazarnews.ir/?p=237098
کپی شد