رویداد۲۴| آمارها نشان می‌دهد سهم یارانه نقدی از درآمد خانوار طی سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته و در برخی استان‌ها مانند سیستانوبلوچستان همچنان سهم بالایی دارد. کارشناسان این نظام را پرهزینه و ناکارآمد می‌دانند و خواستار هدفمند شدن یارانه‌ها بر اساس خط فقر هستند.
در روز‌های گذشته سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها اعلام کرد یارانه نقدی مهرماه ١٤٠٤ را به‌حساب سرپرستان خانوار‌های دهک‌های چهارم تا نهم واریز کرده است. طبق اعلام این سازمان، یارانه این مرحله به‌حساب ۱۴.۵ میلیون سرپرست خانوار واریز شده و تعداد یارانه‌بگیران در دهک‌های چهارم تا نهم با حذف پردرآمد‌ها به ۴۲ میلیون و ۳۱۳ هزار نفر رسیده است.
به گزارش فرهیختگان، درمجموع، درحال حاضر حدود ۷۰.۵ میلیون نفر ماهانه یارانه نقدی در کشور دریافت می‌کنند.
آذر ۱۳۸۹ در اولین مرحله واریز یارانه نقدی، دولت ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر نفر به حساب خانوار‌های ایرانی واریز کرد. طبق داده‌های مرکز آمار ایران، طی سال ۱۳۸۹ یارانه نقدی معادل ۱۶.۵ درصد از کل درآمد ماهانه یک خانوار شهری و معادل ۳۰.۴ درصد از کل درآمد ماهانه یک خانوار روستایی بوده است.
عدم اجرا و ادامه سیاست هدفمندی یارانه‌ها و تثبیت قیمت‌ها باعث شد تا اردیبهشت سال ۱۴۰۱ تقریباً به اغلب دهک‌ها همان یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی واریز شود و سهم یارانه نقدی در درآمد خانوار شهری از ۱۶.۵ درصد در سال ۱۳۸۹ به ۱.۶ درصد در سال ۱۴۰۰ و در روستاییان از ۳۰.۴ درصد به ۲.۸ درصد کاهش یابد.
با اجرای طرح حذف ارز ۴۲۰۰ و افزایش یارانه، سهم یارانه نقدی در درآمد خانوار‌های شهری به ۸ درصد و در مناطق روستایی به ۱۴.۱ درصد رسید، اما طی سه سال اخیر سهم یارانه‌ها دوباره کاهش یافته و در مناطق شهری به ۳.۹ درصد و در مناطق روستایی به ۶.۹ درصد رسیده است.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سهم یارانه نقدی از کل درآمد خانوار در مناطق شهری طی سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۴ درصد بوده و در مناطق روستایی، سهم یارانه نقدی از کل درآمد خانوار نزدیک به ۷ درصد بوده است.
نگاهی به وضعیت استانی نیز نشان می‌دهد در مناطق روستایی استان سیستانوبلوچستان سهم یارانه نقدی از کل درآمد خانوار‌ها ۱۸.۳ درصد و در استان لرستان ۹.۶ درصد بوده، در حالی که در استان‌های یزد، مازندران و البرز به ترتیب ۳.۸، ۴ و ۴.۳ درصد بوده است.
در مناطق شهری، سهم یارانه نقدی طی سال ۱۴۰۳ در استان‌های سیستانوبلوچستان، ایلام، لرستان، آذربایجان غربی، کرمان و کرمانشاه به ترتیب ۷.۳، ۶.۱، ۵.۸ و ۵.۷ درصد بوده و در تهران ۲.۶ درصد و در مازندران و چهارمحال‌وبختیاری هرکدام ۳.۳ درصد بوده است.
آمارها نشان می‌دهد سهم یارانه نقدی از درآمد خانوار‌ها به واسطه عدم تعدیل با تورم سالانه به شدت کاهش یافته است. دولت هم‌زمان با یارانه‌های نقدی، یک سیستم یارانه‌ای موازی ارزی با ارز ترجیحی برای کالا‌های اساسی نیز دارد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند سیستم فعلی یارانه‌ها پرهزینه، فسادزا و ناکارآمد است و پیشنهاد می‌کنند سیاست رفاهی و ارزی از هم تفکیک شود، افراد بر اساس درآمد و فاصله از خط فقر یارانه دریافت کنند و منابع به صورت هدفمند توزیع شود تا عدالت و کارایی افزایش یابد.
source