دانشمندان راهی برای افزایش ۷۳ درصدی عمر یافتند، اما فقط برای یک جنسیت!

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا در برکلی موفق شدند با درمانی که هم‌زمان دو مسیر زیستیِ مرتبط با پیری را در موش‌های بالغ و ضعیف هدف قرار می‌دهد، طول عمر آن‌ها را تا ۷۳ درصد افزایش دهند.

به گزارش انتخاب و به نقل از  .sciencealert؛ نکته‌ی شگفت‌انگیز این است که این اثر فقط در موش‌های نر دیده شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد مکانیسم‌های زیستیِ پیری در نرها و ماده‌ها با یکدیگر تفاوت دارند — صرف‌نظر از گونه‌ی جانوری.

دو مسیر زیستی، یک هدف: جوانی دوباره

این درمان ترکیبی از دو روش ضدپیری است:

1. اکسی‌توسین (Oxytocin یا OT) — هورمون و انتقال‌دهنده‌ی عصبی طبیعی بدن که سطح آن با افزایش سن کاهش می‌یابد.

اکسی‌توسین علاوه بر نقش شناخته‌شده‌اش در پیوندهای اجتماعی و تولیدمثل، در رشد عضلات و ترمیم بافت‌ها نیز مؤثر است.

2. مهارکننده‌ی آلک۵ (Alk5 inhibitor یا A5i) — دارویی که مسیر ارتباطی معروف به TGF-beta را هدف قرار می‌دهد.

این مسیر با افزایش سن بیش‌فعال می‌شود، به بافت‌ها آسیب می‌زند و موجب التهاب مزمن در بدن می‌گردد.

پژوهشگران در مقاله‌ی خود نوشتند:

«درمان موش‌های نر پیر و ضعیف با ترکیب OT + A5i، باعث افزایش خارق‌العاده‌ی ۷۳ درصدی طول عمر از زمان شروع درمان و افزایش ۱۴ درصدی در میانگین عمر کلی شد.»

موش‌های نر جوان‌تر، قوی‌تر و باهوش‌تر شدند

همه‌ی موش‌های مورد آزمایش حدود ۲۵ ماه سن داشتند — معادل تقریباً ۷۵ سال در انسان.

موش‌های نر تحت درمان نه‌تنها عمر طولانی‌تری داشتند، بلکه در عملکرد بدنی، ترکیب پروتئین‌های خونی و حافظه‌ی کوتاه‌مدت نیز بهبود قابل‌توجهی نشان دادند؛ نشانه‌هایی که حاکی از وارونگی برخی نشانه‌های پیری است.

اما در موش‌های ماده، این ترکیب هیچ اثری نداشت. دانشمندان می‌گویند برای کشف دلیل این تفاوت، تحقیقات بیشتری لازم است، هرچند مطالعات پیشین ضدپیری نیز بارها تفاوت‌های جنسیتی مشابهی را نشان داده‌اند.

پژوهشگران در مقاله نوشتند:

«علت این تفاوت‌های وابسته به جنس هنوز مشخص نیست، هرچند مشاهده کردیم درمان موش‌های ماده در سنین میانسالیِ پایانی با ترکیب OT + A5i باعث جوان‌سازی باروری می‌شود.»

آن‌ها پیشنهاد می‌کنند در پژوهش‌های آینده، درمان در سنین پایین‌تر ماده‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

امیدها و چالش‌ها برای انسان

دانشمندان می‌گویند هنوز روشن نیست آیا این ترکیب می‌تواند در انسان نیز عمر یا سلامت را افزایش دهد یا خیر.

درمان‌های ضدپیری، علاوه بر اثربخشی، باید فاقد عوارض جانبی جدی باشند — موضوعی که در بسیاری از رویکردهای دیگر مانع پیشرفت شده است.

بدن انسان بسیار پیچیده است و هر تغییری در مسیرهای زیستی ممکن است باعث اختلال در سایر فرآیندها شود.

پژوهشگران تأکید می‌کنند که رسیدن به تعادل در چنین درمان‌هایی، کاری بسیار ظریف و دشوار است.

با این حال، امیدبخش است که هر دو مؤلفه‌ی این درمان پیش‌تر در پزشکی مورد استفاده یا آزمایش قرار گرفته‌اند:

• اکسی‌توسین از پیش تأییدیه‌ی رسمی برای استفاده در زایمان و تسهیل روند آن را دارد.

• داروهای مهارکننده‌ی A5i نیز در حال حاضر در درمان برخی سرطان‌ها در حال بررسی‌اند.

این موضوع می‌تواند فرآیند بررسی ایمنی و عوارض جانبی این ترکیب را برای استفاده در درمان‌های ضدپیری تسریع کند.

جمع‌بندی

پژوهشگران در پایان می‌نویسند:

«این یافته‌ها نشان می‌دهند که ترکیب OT + A5i توانایی چشمگیری در افزایش طول و کیفیت عمر دارد و در عین حال، تفاوت‌های جنسیتی در روند پیری و پاسخ به درمان‌های طول‌عمر را برجسته می‌سازد.»

حتی اگر این ترکیب دارویی هرگز به محصولی تجاری تبدیل نشود، مطالعه‌ی آن گامی مهم در مسیر توسعه‌ی درمان‌های نوین برای کند کردن روند پیری است — درمان‌هایی که با پیر شدن جمعیت جهان، بیش از هر زمان دیگری مورد نیازند.