افزایش سهم بازار با برند ملی

در دنیای امروز، اقتصاد کشورها تنها به تولید کالا و خدمات محدود نمی‌شود بلکه جایگاه آن‌ها در بازارهای بین‌المللی و توانایی رقابت با برندهای خارجی اهمیت فراوانی یافته است. یکی از چالش‌های مهم برای اقتصاد، حفظ و تقویت سهم بازار داخلی در مقابل ورود کالاهای خارجی و ارتقای صادرات به‌گونه‌ای است که هم اقتصاد مقاومتی تحقق یابد و هم تولید ملی به جایگاه واقعی خود دست پیدا کند. در این مسیر، بازاریابی و برندسازی به‌عنوان ابزارهای کلیدی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کنند. بازار داخلی ایران به دلیل جمعیت بالغ‌بر ۸۵ میلیون نفر و ظرفیت‌های تولیدی متنوع، ازنظر حجم و پتانسیل مصرف، به‌عنوان یک بستر مهم برای توسعه اقتصادی مطرح است. بااین‌حال، حضور گسترده کالاهای وارداتی و برخی ضعف‌های بازاریابی داخلی، موجب شده تا تولیدکنندگان داخلی سهم قابل‌توجهی از بازار را به رقبای خارجی واگذار کنند. کارشناسان اقتصادی معتقدند که بدون توسعه برندهای ملی و برنامه‌ریزی دقیق بازاریابی، افزایش سهم بازار داخلی در فضای بین‌المللی ممکن نخواهد بود و این مسئله می‌تواند زمینه آسیب به اقتصاد و کاهش توان تولیدکنندگان داخلی را فراهم کند. در تشریح بیش‌تر این موضوع ضرورت دارد تا بگوییم که بازاریابی، فرآیندی استراتژیک و هدفمند برای شناسایی نیازها و خواسته‌های مصرف‌کنندگان، ایجاد ارزش برای آن‌ها و انتقال پیام برند به بازار است. در کشور ما، بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل کمبود آموزش و ابزارهای مناسب بازاریابی، قادر به بهره‌برداری از ظرفیت‌های بالقوه بازار داخلی نیستند. به‌عبارت‌دیگر، محصول با کیفیت تولید می‌شود اما به دلیل نداشتن استراتژی فروش، بسته‌بندی مناسب و معرفی صحیح به مشتری، سهم بازار داخلی از آن محدود می‌ماند. همچنین تحلیل بازار و شناخت دقیق سلایق مصرف‌کنندگان داخلی نیز بسیار ضروری است چراکه می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند تا محصولات خود را مطابق با نیازهای بازار تنظیم کنند. به‌عنوان‌مثال، صنایع غذایی، پوشاک، لوازم‌خانگی و محصولات تکنولوژیک درصورتی‌که با تبلیغات هدفمند و بهره‌گیری از شبکه‌های توزیع مناسب همراه شوند، می‌توانند سهم بیشتری از بازار داخلی به دست آورند و از نفوذ کالاهای وارداتی کاسته شود. همچنین استفاده از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، شبکه‌های اجتماعی و فروش آنلاین می‌تواند موجب نزدیک‌تر شدن تولیدکنندگان به مشتریان و افزایش تعامل با آنان شود. در دنیای امروز، مشتریان نه‌تنها به کیفیت محصول توجه دارند بلکه به هویت برند، داستان تولید، مسئولیت اجتماعی شرکت و ارزش‌هایی که محصول منتقل می‌کند نیز اهمیت می‌دهند. بنابراین، بازاریابی صحیح و هوشمند، زمینه‌ساز افزایش سهم بازار داخلی و تثبیت جایگاه تولید داخلی است.
اهمیت برندسازی در ارتقای سهم بازار
برندسازی فرآیندی است که به‌وسیله آن محصول یا خدمت از طریق نام، نشان، طراحی و هویت مشخص، در ذهن مشتری متمایز می‌شود. برندهای قوی می‌توانند موجب ایجاد اعتماد مشتری، افزایش وفاداری و ارتقای ارزش‌افزوده محصول شوند. در کشورمان، بسیاری از تولیدکنندگان داخلی به‌رغم کیفیت مناسب محصولات خود، به دلیل ضعف در برندسازی، قادر به رقابت با کالاهای خارجی نیستند. یک برند موفق داخلی نه‌تنها بازار داخلی را تثبیت می‌کند بلکه ظرفیت صادراتی کشور را نیز افزایش می‌دهد. تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد که برندسازی قوی موجب می‌شود مشتریان خارجی نیز به محصولات داخلی اعتماد کنند و حاضر به پرداخت بهای بیشتر برای کیفیت و اصالت کالا باشند. بنابراین، تمرکز بر توسعه برندهای ملی، طراحی لوگو و بسته‌بندی جذاب، تبلیغات هدفمند و ایجاد تجربه مثبت برای مشتریان می‌تواند سهم بازار داخلی و خارجی را هم‌زمان افزایش دهد.
آثار اقتصادی تقویت بازاریابی و برندسازی
کاهش وابستگی به واردات: افزایش سهم بازار داخلی از طریق بازاریابی و برندسازی باعث می‌شود مصرف‌کنندگان به محصولات داخلی اعتماد بیشتری داشته باشند و تقاضا برای کالاهای وارداتی کاهش یابد. این موضوع به کاهش ارزبری و تقویت تولید ملی منجر می‌شود.
رونق تولید و اشتغال: با افزایش تقاضا برای کالاهای داخلی، تولیدکنندگان ناچار به توسعه ظرفیت تولید و جذب نیروی کار خواهند شد. این امر به ایجاد اشتغال پایدار و کاهش فشارهای اقتصادی بر خانوارها کمک می‌کند.
ارتقای کیفیت و نوآوری: رقابت داخلی و نیاز به حفظ سهم بازار موجب می‌شود تولیدکنندگان به بهبود کیفیت، نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین توجه بیشتری داشته باشند. این فرآیند، اقتصاد را مقاوم‌تر و توان تولید را پایدارتر می‌کند.
تقویت اقتصاد مقاومتی: افزایش سهم بازار داخلی و کاهش وابستگی به کالاهای وارداتی با اصول اقتصاد مقاومتی همسو است و موجب پایداری اقتصاد در مواجهه با تحریم‌ها و نوسانات ارزی می‌شود.
راهکارهای عملی برای افزایش سهم بازار داخلی
حمایت از تولیدکنندگان داخلی: ارائه تسهیلات مالی، کاهش مالیات بر تولید و اعطای مشوق‌های صادراتی می‌تواند انگیزه تولیدکنندگان برای سرمایه‌گذاری در تولید کالاهای با کیفیت را افزایش دهد.
تقویت آموزش بازاریابی و برندسازی: برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای مدیران و کارشناسان بخش تولید، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و ارائه مشاوره به تولیدکنندگان می‌تواند سطح دانش بازاریابی و برندسازی را ارتقا دهد.
استفاده از فناوری‌های نوین: بهره‌گیری از دیجیتال مارکتینگ، فروش آنلاین، هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های مشتریان، امکان شناسایی بهتر نیازهای بازار و توسعه استراتژی‌های فروش دقیق را فراهم می‌کند.
برنامه‌ریزی ملی برای برندهای داخلی: ایجاد بانک اطلاعات برندها، تشویق به ثبت برند ملی و ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی سراسری می‌تواند هویت محصولات داخلی را در ذهن مصرف‌کننده تقویت کند.
نظارت و حمایت از قیمت و کیفیت: دولت و سازمان‌های ذیربط می‌توانند با نظارت بر کیفیت و قیمت کالاها، از تخلفات جلوگیری کرده و اعتماد مصرف‌کننده به بازار داخلی را افزایش دهند.
تجربه‌های موفق بین‌المللی
کشورهایی مانند کره جنوبی و ترکیه، نمونه‌های موفق در افزایش سهم بازار داخلی از طریق بازاریابی و برندسازی هستند. این کشورها با ایجاد برندهای ملی معتبر، تبلیغات هدفمند و ارتقای کیفیت محصولات، توانسته‌اند مصرف داخلی را به سمت تولیدات ملی هدایت کرده و هم‌زمان بازارهای بین‌المللی را نیز فتح کنند. برای نمونه، برندی مانند سامسونگ در کره جنوبی یا ترکیه در حوزه پوشاک و لوازم‌خانگی، نه‌تنها بازار داخلی را در اختیار دارند بلکه در سطح جهانی نیز شناخته‌شده‌اند. بی‌شک کشورمان نیز می‌تواند از این تجربه‌ها الگوبرداری کند و با سیاست‌گذاری صحیح، تولید ملی را تقویت نماید.
چالش‌ها و راهکار مقابله با آن‌ها
رقابت با کالاهای ارزان وارداتی: کالاهای خارجی به دلیل قیمت پایین‌تر، سهم بازار داخلی را تهدید می‌کنند و ایجاد سیاست‌های تعرفه‌ای، حمایت از تولید داخلی و تبلیغات هدفمند می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
ضعف در برندینگ داخلی: بسیاری از تولیدکنندگان داخلی هنوز نتوانسته‌اند برند خود را تثبیت کنند. بنابراین تمرکز بر آموزش، طراحی بسته‌بندی و بازاریابی دیجیتال می‌تواند این ضعف را جبران کند.
کمبود سرمایه و منابع مالی: حمایت‌های مالی، تسهیلات بانکی و ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای توسعه برند و بازاریابی، از راهکارهای اصلی برای رفع این مشکل است.
نبود هماهنگی بین صنایع و دانشگاه‌ها: تعامل دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با صنایع می‌تواند به ارتقای کیفیت محصولات و ایجاد برندهای معتبر کمک کند. ایجاد شبکه‌های همکاری بین دانشگاه‌ها و صنایع، یکی از الزامات است.
سخن پایانی
افزایش سهم بازار داخلی در فضای بین‌المللی یکی از اولویت‌های مهم اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار کشور است. بازاریابی هوشمند و برندسازی قدرتمند نه‌تنها موجب افزایش سهم بازار داخلی می‌شود، بلکه اعتماد مشتریان، افزایش صادرات، اشتغال‌زایی و کاهش وابستگی به واردات را به دنبال دارد. دولت، نهادهای ذیربط، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی باید در قالب یک برنامه ملی و هماهنگ، ظرفیت‌های بازاریابی و برندسازی را ارتقاء دهند تا تولید ملی بتواند در برابر رقابت‌های بین‌المللی و چالش‌های اقتصادی، جایگاه خود را تثبیت کند. اجرای این سیاست‌ها نه‌تنها موجب رونق اقتصادی می‌شود بلکه نقش کلیدی در تقویت اقتصاد مقاومتی و خنثی‌سازی هرچه‌تمام‌تر اثرات تحریم‌ها دارد. همچنین با ایجاد برندهای معتبر داخلی و ارتقای کیفیت محصولات، کشورمان می‌تواند سهم بیشتری از بازار داخلی و خارجی به دست آورد که این مهم خود زمینه‌ساز رشد و توسعه پایدار اقتصادی است.