تفسیر خانواده در نقاشی کودکان

آیا تابه‌حال به نقاشی کودکان توجه کرده‌اید؟ نقاشی به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای روانشناسی بالینی و رشد به‌حساب می‌آید که از‌ طریق آن به دنیا درونی کودکان دست پیدا خواهید کرد. نقاشی خانواده یکی از معروف‌ترین روش‌های استفاده از نقاشی در روانشناسی است که توسط  کورمن (Corman) روانکاو فرانسوی در سال 1967 مطرح شد. این نوع نقاشی برای بررسی تصورات کودک درباره‌ی خانواده بسیار کاربردی است، مخصوصا اگر افراد بین 5 تا 15 سالگی باشند.

تحلیل نقاشی کودکان می‌تواند به درک احساسات و وضعیت روانی آن‌ها کمک کند. نقاشی‌ها به‌عنوان یک فرم بیان غیرکلامی، احساسات، افکار و تجربیات کودکان را منعکس می‌کنند. رنگ‌ها، شکل‌ها و موضوعات انتخاب‌شده می‌توانند نشانه‌هایی از اضطراب، شادی، ترس یا خشم باشند. به‌عنوان مثال، رنگ‌های تیره یا خطوط خشن ممکن است نشان‌دهنده‌ی احساسات منفی و ناامیدی باشند، در حالی که استفاده از رنگ‌های روشن و طراحی‌های شاداب می‌تواند نشان‌دهنده‌ی خوشحالی و آرامش باشد. بنابراین، تحلیل نقاشی‌ها به روانشناسان و والدین این امکان را می‌دهد که به درک بهتری از دنیای داخلی کودک دست یابند و نیازهای عاطفی آن‌ها را شناسایی کنند.

نقاشی خانواده در گذر زمان با مشارکت پژوهشگرانی مانند کاپلان، مین و فیوری توسعه یافته است. از این ابزار‌ قدرتمند برای نمایان کردن دلبستگی‌های کودک استفاده می‌شود. این رویکرد بر‌اساس سیستم‌های رمزگذاری مبتنی بر دلبستگی در سه سطح مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل مواردی از‌ قبیل چک لیست نشانه‌های فردی، طبقه‌بندی‌های دلبستگی جهانی و مقیاس‌های رتبه‌بندی جهانی می‌شود. اگر نسبت‌به این موضوع کنجکاو هستید، در ادامه همراه ما باشید.

نقاشی خانوادگی، تصویر گویا

کودکان در قالب نقاشی خانواده اطلاعات زیادی را به نمایش می‌گذارند که از آن‌ها می‌توان به روابط او با خانواده و احساساتش در خانه اشاره کنیم. همچنین، درک او را از خانواده می‌توان در جزئیات نقاشی مشاهده کرد. جناب دکتر راجر میلز-کونس تحقیقاتی را انجام دادند که در طی آن از کودکان خواسته شد با استفاده از ماژیک و کاغذ، یک نقاشی درباره‌ی خانواده خود رسم کنند. بعد از مطرح کردن این خواسته بیشتر کودکان در کمتر از 10 دقیقه نقاشی خود را تکمیل کردند.

نقاشی‌های خودنگاره فرزندتان چه چیزی را ممکن است آشکار کند

وقتی کودکان از خودشان تصویری می‌کشند، جزییات در نقاشی اهمیت بسزایی دارند. همچنین، نحوه کار کردن کودک با قلم و کاغذ احساسات او را درباره‌ی خود و تصویر کلی‌ که از خودش دارد به نمایش می‌گذارد. نداشتن امنیت و تعارض درونی را می‌توان در جزئیات نقاشی مشاهده کرد. اندازه‌ای که کودک برای خودش در نظر می‌گیرد، همراه با سایه زدن به بخش‌های مختلف بدن دیدگاه متفاوت کودک را نسبت‌به خود به نمایش می‌گذارد. کودکانی که همواره خود را در حالت غمگین نقاشی می‌کنند، امکان دارد تعارض درونی متفاوتی را تجربه کنند.

نقاشی‌های نامناسب کودکان، ترسیم اندام‌های خصوصی و خشونت

امکان دارد کودکان تصاویر نامناسبی را نقاشی کنند که این برای والدین ناراحت‌کننده خواهد بود. کودکان موجوداتی کنجکاو هستند که ممکن است موارد مختلفی را ترسیم کنند؛ زیرا همواره در‌ حال کشف و جستجو هستند. از زمان سه سالگی کودکان شروع به کسب آگاهی از محیط اطراف می‌کنند و با ترسیم تم‌های جنسی این رشد را نشان می‌دهند که گاهی بخشی از فرآیند طبیعی رشد به‌حساب می‌آید.

گاهی بعضی از کودکان غیر‌عادی نقاشی‌هایی می‌کشند که در آن‌ها آثار خشونت آمیز به چشم می‌خورند. اگر دائما کودک خودتان را در‌حال ترسیم نقاشی‌های خشن کردید، باید درباره‌ی این موضوع با آن‌ها صحبت کنید و از آن‌ها بخواهید، به‌صورت صادقانه احساسات خود را بیان کنند.

تکامل نقاشی‌ها

نقاشی کودکان به‌عنوان نمادی از دنیای درونی کودکان در نظر گرفته می‌شود که احساسات، تجربیات و افکار را به‌صورت غیر‌مستقیم به نمایش می‌گذارد. هر بخش در نقاشی‌ها جنبه‌های مختلف شخصیت و وضعیت عاطفی کودک را نشان می‌دهد. بنابراین، درک درست از این موضوع به والدین و مربیان در‌جهت فهم احساسات و نیاز‌های خانواده کمک بسزایی می‌کند. در تکامل نقاشی کودکان نکات مهم وجود دارد که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کودکان خود را در نقاشی‌هایی که به تصویر می‌کشند، احساسات و رویداد‌های عمیق که در وجود آن‌ها در حال رخ دادن است را به نمایش می‌گذارد.
• نقاشی‎های کودکان راهنماهایی هستند که به شما در‌جهت شناخت بهتر فرزندان کمک می‌کنند. برای اینکه این شناخت دقیق‌تر بشود باید به روند تکامل نقاشی‌ها دقت کنید.
• نقاشی، تصویری از یک لحظه است که پیام‌های عمیقی را به نمایش می‌گذارد. برای درک بهتر باید به تکامل نقاشی‌ها در طول زمان توجه داشته باشید و به نقاشی‌های لحظه‌ای اکتفا نکنید.

تحلیل نقاشی‌های کودکان باعث می‌شود شما با دقت بیشتری به دنیا درونی کودکان نفوذ کنید و متوجه تغییرات عاطفی و رفتاری آن‌ها بشوید. برای اینکه به عمقی از وضعیت کودک خود برسید، باید در طول زمان تکامل نقاشی‌ها را در نظر بگیرید.

آیا نقاشی‌ها همیشه معنای خاصی دارند؟

نگاه کردن به نقاشی‌های فرزندتان در بیشتر مواقع به شما بینش‌ خاصی از افکار درونی می‌دهد، اما تحلیل بیش‌از‌حد نقاشی‌‌ها فایده‌ای ندارد. گاهی اوقات، یک نقاشی ممکن است به نظر نگران‌کننده باشد، اما مفهوم خاصی را بیان نکند. نقاشی‌ها به شیوه‌های مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرند که گاهی این تحلیل‌ها علمی نیستند. بنابراین، باید به‌صورت ویژه از این تحلیل‌ها فاصله بگیرید.

نقاشی‌های فرزندتان ممکن است نشان‌دهنده نگرانی باشند

نقاشی‌های عجیب کودکان نیز امکان دارد معانی خاصی را نشان ندهند. اما بعضی از نقاشی‌ها اطلاعات مهمی را به نمایش می‌گذارند که به والدین در‌جهت حل مشکلات روانی فرزندانشان کمک شایانی می‌کنند. در ادامه چند نمونه از نشانه‌های مهم در نقاشی‌های کودکان را مورد بررسی قرار خواهیم داد که امکان دارد نشانه‌ای از مشکلی بزرگ باشند:

• تغییرات چشمگیر و ناگهانی در نقاشی‌های کلی فرزندتان: اگر فرزندتان به‌صورت ناگهان شروع به کشیدن نقاشی‌های خشونت‌آمیز کند، آن را به‌عنوان زنگ خطر در نظر بگیرید. برای رفع این مشکل باید به الگو‌های نقاشی توجه کنید.
• استفاده مکرر از رنگ‌های قرمز و سیاه: استفاده از رنگ‌های سیاه اصولا مرتبط با افسردگی کودکان است و استفاده‌ی بیش‌از‌حد از رنگ قرمز نمادی از پرخاشگری و خشم محسوب می‌شود. بنابراین، در‌صورت تکرار این مسئله باید درمانگر این مسئله را چک کند. استفاده از این رنگ‌ها نگران‌کننده نیست، اما اگر بیشتر نقاشی‌ها به این سمت رفت باید این موضوع را پیگیری کنید.
• ترسیم نسخه‌های عجیب از خانواده: در ساختار‌های عجیب اعضای خانواده را به تصویر بکشد. به‌عنوان‌مثال، اعضای خانواده را به‌صورت‌کامل از هم جدا کنند یا مدام خود را دور از دیگران به نمایش بگذارد.

بنابراین، اگر این نشانه‌ها را در نقاشی کودکانتان مشاهده کردید، باید آن‌ها را به‌صورت جدی پیگیری کنید و در نهایت برای حل مشکل روانی اقدامات لازم را در نظر بگیرید.

حرف آخر درباره‌ی دنیای شگفت‌انگیز درون ذهن فرزندتان

اگر برایتان نتیجه‌گیری درست از محتوای نقاشی فرزندتان مهم است نباید رفتار شتاب‌زده‌ای از خود نشان دهید. برای اینکه از این موضوع به درک دستی برسید می‌توانید از درمانگر حرفه‌ای کمک بگیرید. کودکان موجوداتی خلاق هستند که نکات ذهنی خود را به تصویر می‌کشند. گاهی اوقات این نقاشی‌ها مفاهیم متعددی را به نمایش می‌گذارند که با خلاقیت و رشد کودک رابطه مستقیم دارند. همچنین، به دنیای وسیع کنجکاوی آن‌ها اشاره می‌کند.

برای یادگیری تفسیر نقاشی کودک و درک عمیق‌تر از احساسات و افکار آن‌ها، می توانید در دوره تفسیر نقاشی کودک شرکت کنید. این دوره به شرکت‌کنندگان آموزش می‌دهد که چگونه نمادها، رنگ‌ها و تکنیک‌های نقاشی را تحلیل کنند و از این طریق به شناختی بهتر از دنیای عاطفی و روانی کودکان دست یابند.