تورم، مانع جدی سرمایه گذاری در ایران

تورم که به معنای افزایش مداوم و پیوسته سطح عمومی قیمت‌ها در یک اقتصاد است، تأثیرات متعددی بر فعالیت‌های اقتصادی به خصوص سرمایه‌گذاری دارد. تورم بالا و ناپایدار باعث ایجاد بی‌ثباتی اقتصادی و افزایش عدم اطمینان می‌شود که این امر به طور مستقیم بر تصمیمات سرمایه‌گذاری تأثیر منفی می‌گذارد.

سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش سرمایه خود، به دنبال فرصت‌هایی هستند که سود واقعی مثبت داشته باشند؛ اما تورم بالا معمولاً باعث کاهش سود واقعی سرمایه‌گذاری می‌شود و در نتیجه انگیزه آن‌ها را برای ورود به فعالیت‌های تولیدی کاهش می‌دهد.

از سوی دیگر، تورم می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های تولید شود. افزایش قیمت مواد اولیه، دستمزدها و سایر هزینه‌های مرتبط، فشار مالی زیادی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند و سودآوری تولید را کاهش می‌دهد. این شرایط در کنار نوسانات نرخ ارز و سایر عوامل بیرونی، ریسک‌های سرمایه‌گذاری را تشدید می‌کند و به ویژه در کشورهایی که ساختار اقتصادی آن‌ها به شدت تحت تأثیر عوامل بیرونی و تحریم‌ها قرار دارد، تأثیرات تورم در محدود کردن سرمایه‌گذاری‌های مولد به شکل چشمگیری بروز می‌کند.

تأثیر تورم بر فرایند سرمایه‌گذاری

همانگونه که در ابتدا هم به آن اشاره شد سرمایه‌گذاری فرآیندی است که در آن منابع مالی در پروژه‌ها، کسب‌وکارها یا دارایی‌های مختلف تخصیص داده می‌شود تا در آینده بازده اقتصادی ایجاد شود. اما تورم می‌تواند این فرآیند را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد و انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش دهد.  تورم می‌تواند به اشکال مختلفی فرایند سرمایه‌گذاری تاثیر بگذارد.

کاهش قدرت خرید سرمایه‌گذاران یکی از جنبه‌های این موضوع است. وقتی تورم بالا باشد، ارزش واقعی پول کاهش می‌یابد. این بدان معناست که سرمایه‌ای که فرد یا شرکت برای سرمایه‌گذاری در اختیار دارد، توان خرید کمتری نسبت به گذشته خواهد داشت. این کاهش ارزش واقعی دارایی‌ها، موجب کاهش تمایل سرمایه‌گذاران به تزریق منابع مالی در پروژه‌های بلندمدت می‌شود؛ زیرا آن‌ها نگران از دست دادن ارزش سرمایه خود در طول زمان هستند.

افزایش هزینه‌های تولید از دیگر آثار منفی تورم بر فرایند سرمایه‌گذاری است. تورم معمولاً با افزایش قیمت مواد اولیه، دستمزدها، انرژی و سایر هزینه‌های مرتبط همراه است. این افزایش هزینه‌ها فشار زیادی بر تولیدکنندگان وارد می‌کند و باعث می‌شود که هزینه تمام‌شده کالاها و خدمات بالا رود. در چنین شرایطی، سودآوری سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد و پروژه‌های جدید ممکن است از لحاظ اقتصادی دیگر جذاب نباشند.

کاهش سودآوری سرمایه‌گذاری از دیگر تبعات منفی تورم برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید. سرمایه‌گذاران انتظار دارند بازدهی بالایی از سرمایه‌گذاری‌های خود دریافت کنند. اما تورم بالا باعث می‌شود که سود واقعی (سود اسمی منهای تورم) کاهش یابد یا حتی منفی شود. این وضعیت باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به دنبال جایگزین‌های کم‌ریسک‌تر یا سرمایه‌گذاری‌هایی با بازده فوری باشند و سرمایه‌گذاری بلندمدت در بخش تولید کاهش یابد.

در نهایت بی‌ثباتی اقتصادی و افزایش عدم اطمینان آخرین اثر منفی تورم بر سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. تورم بالا معمولاً با نوسانات شدید اقتصادی همراه است و باعث افزایش عدم اطمینان در فضای کسب‌وکار می‌شود. این عدم اطمینان باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران از تصمیم‌گیری‌های بزرگ و بلندمدت اجتناب کنند یا سرمایه‌های خود را به سمت فعالیت‌های سفته‌بازی و غیرمولد سوق دهند که بازده سریع‌تر و ریسک کمتری دارند.

راهکارهایی برای مقابله با اثرات تورم بر سرمایه‌گذاری

با توجه به نقش مخرب تورم به‌عنوان یک ابرمشکل در عدم تحقق سرمایه‌گذاری برای تولید، ارائه راهکارهای مناسب و سیاست‌های اثربخش برای کاهش این تأثیرات حیاتی است. سیاست‌های پولی انقباضی و کنترل نقدینگی یکی از راهکار‌های لازم برای این امر محسوب می‌شود. در حال حاضر یکی از دلایل اصلی تورم در ایران، رشد نامتوازن نقدینگی است. بانک مرکزی باید با استفاده از ابزارهای پولی مانند افزایش نرخ بهره، عملیات بازار باز، و کنترل پایه پولی، نقدینگی را مدیریت کند و از انتشار پول بی‌رویه جلوگیری کند. این اقدامات به کاهش تورم و تثبیت انتظارات اقتصادی کمک خواهد کرد.

اصلاح نظام بودجه‌ای و کاهش کسری بودجه از دیگر راهکار‌های لازم در این زمینه است کسری بودجه دولت یکی از عوامل مهم تورم‌زاست. دولت باید با اصلاح ساختار بودجه، کاهش هزینه‌های غیرضروری، افزایش درآمدهای پایدار و شفافیت مالی، کسری بودجه را کاهش دهد تا نیازی به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول نداشته باشد.

بهبود فضای کسب‌وکار و تضمین امنیت سرمایه‌گذاری از دیگر راهکار‌های موثر در این موضوع محسوب می‌شود. به منظور جذب سرمایه‌گذاری، به ویژه در بخش تولید، لازم است فضای کسب‌وکار بهبود یابد، ریسک‌های سرمایه‌گذاری کاهش یابد و امنیت حقوق مالکیت و قراردادها تضمین شود. کاهش بوروکراسی و تسهیل فرآیندهای اداری می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاران را افزایش دهد.

در نهایت تقویت سیاست‌های ضدتورمی و کنترل انتظارات آخرین راهکار کاهش اثرات منفی تورم بر سرمایه‌گذاری است.برقراری سیاست‌های پولی و مالی هماهنگ و ایجاد شفافیت در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی باعث کاهش انتظارات تورمی می‌شود. کنترل انتظارات نقش مهمی در تثبیت قیمت‌ها و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران دارد.

در نهایت آنچه که می‌توان به عنوان جمع‌بندی بیان کرد این است که تورم به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران، به طور جدی مانع تحقق سرمایه‌گذاری موثر و پایدار در بخش تولید شده است. افزایش مداوم و ناپایدار قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید سرمایه‌گذاران، افزایش هزینه‌های تولید، و بی‌ثباتی اقتصادی، همه عواملی هستند که انگیزه سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهند و روند توسعه تولید را مختل می‌کنند.

بررسی تجربه ایران نشان می‌دهد که تورم نه تنها به دلیل عوامل ساختاری و سیاست‌های اقتصادی نامناسب ایجاد شده، بلکه اثرات عمیقی بر تولید و اشتغال نیز داشته است. سرمایه‌گذاران به دلیل نبود ثبات اقتصادی، به سمت فعالیت‌های کوتاه‌مدت و سفته‌بازی سوق یافته‌اند و این امر باعث کاهش رشد تولید ناخالص داخلی و تعطیلی بنگاه‌های تولیدی شده است.

با این حال، از طریق اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی هوشمندانه، اصلاح نظام بودجه‌ای، کنترل نرخ ارز، بهبود فضای کسب‌وکار، و حمایت از بنگاه‌های تولیدی، می‌توان بر اثرات منفی تورم غلبه کرد و زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری مولد فراهم ساخت. تثبیت اقتصاد کلان و کاهش تورم، کلید اصلی افزایش سرمایه‌گذاری در بخش تولید و تحقق توسعه اقتصادی پایدار است.

لینک کوتاه:
https://bazarnews.ir/?p=235976
کپی شد