استیبل کوین چیست؟ | نگاهی جامع به ارز‌های باثبات دنیای رمزارز‌ها

رویداد۲۴| در دنیای پرنوسان رمزارزها، جایی که قیمت‌ها در عرض چند دقیقه ممکن است چندین درصد تغییر کنند، وجود دارایی‌هایی که بتوانند ارزش خود را حفظ کنند، اهمیت زیادی دارد. اینجاست که «استیبل کوین» (Stablecoin) یا ارز باثبات وارد میدان می‌شود. این نوع خاص از رمزارز‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که نوسانات قیمتی بسیار کمی داشته باشند و معمولاً به دارایی‌های باثباتی مثل دلار آمریکا یا طلا وابسته هستند. در واقع، استیبل کوین‌ها پلی میان دنیای رمزارز‌ها و دنیای مالی سنتی ایجاد می‌کنند.

استیبل کوین چگونه کار می‌کند؟

استیبل کوین‌ها از نظر فنی شباهت زیادی با دیگر رمزارز‌ها دارند و روی بلاکچین فعالیت می‌کنند، اما ویژگی اصلی آنها در نحوه حفظ ارزش‌شان نهفته است. معمولاً این ارز‌ها به یک دارایی پایه مانند دلار آمریکا، یورو، ین، طلا یا حتی سبدی از دارایی‌ها متصل هستند. مثلاً اگر یک استیبل کوین به دلار متصل باشد، ارزش هر توکن از آن تقریباً همیشه معادل یک دلار خواهد بود.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره ارز دیجیتال پولکادات و سرمایه‌گذاری در آن

برای حفظ این نسبت، شرکت صادرکننده استیبل کوین به ازای هر توکن عرضه‌شده، مقدار معادل آن را به‌صورت ذخایر نقدی یا دارایی‌های مشابه در خزانه نگه می‌دارد. به این روش، کاربران مطمئن می‌شوند که می‌توانند هر زمان خواستند، استیبل کوین خود را با معادل دلاری آن معاوضه کنند.

انواع مختلف استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد، که هرکدام از آنها مزایا و ریسک‌های خاص خود را دارند.

نخست، استیبل کوین‌های متمرکز با پشتوانه فیات، مانند تتر (USDT) و یو‌اس‌دی‌کوین (USDC) هستند. این ارز‌ها به پشتوانه ارز‌های ملی صادر می‌شوند و پشت آنها شرکت‌هایی وجود دارد که موظف‌اند دارایی واقعی معادل مقدار توکن عرضه‌شده نگه دارند.

دوم، استیبل کوین‌های پشتیبانی‌شده با دارایی‌های دیجیتال هستند، مانند دای (DAI) که از طریق وثیقه‌گذاری در قرارداد‌های هوشمند و بر بستر شبکه‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌شوند. این مدل کمتر به نهاد متمرکز وابسته است، اما پیچیدگی فنی بیشتری دارد.

سوم، استیبل کوین‌های الگوریتمی هستند که به‌جای پشتوانه واقعی، از الگوریتم‌های برنامه‌نویسی‌شده برای کنترل عرضه و تقاضا استفاده می‌کنند. نمونه‌ای از آنها پروژه‌ای به نام UST بود که البته در سال ۲۰۲۲ دچار فروپاشی شد و نشان داد این نوع مدل می‌تواند پرریسک باشد.

مزایای استفاده از استیبل کوین

یکی از مهم‌ترین مزایای استیبل کوین‌ها، ثبات قیمت آنهاست. برخلاف بیت‌کوین یا اتریوم که نوسان زیادی دارند، کاربران می‌توانند با نگهداری استیبل کوین در کیف پول خود، از نوسانات بازار در امان بمانند و ارزش دارایی‌شان حفظ شود.

ویژگی دیگر، سرعت و هزینه پایین انتقال است. انتقال پول از طریق بانک‌ها ممکن است چند روز طول بکشد و شامل هزینه‌های زیاد باشد. اما با استیبل کوین‌ها می‌توان در چند دقیقه پول را به سراسر دنیا ارسال کرد، آن‌هم با کارمزدی بسیار پایین.

استیبل کوین‌ها همچنین در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) کاربرد زیادی دارند؛ از وام‌گیری و وام‌دهی گرفته تا بیمه، قرارداد‌های هوشمند و بازار‌های مشتقه. کاربران می‌توانند با استفاده از استیبل کوین‌ها، در این اکوسیستم بدون نیاز به ارز فیات مشارکت کنند.

ریسک‌ها و چالش‌های مرتبط با استیبل کوین‌ها

با وجود مزایای زیاد، استیبل کوین‌ها بدون ریسک نیستند. یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها، شفافیت و نظارت بر پشتوانه آنها است. در گذشته بار‌ها گزارش‌هایی منتشر شده که برخی استیبل کوین‌ها مانند تتر، تمام ذخایر خود را به‌صورت شفاف نگهداری نکرده‌اند یا مقدار کمتری از دارایی واقعی نسبت به توکن‌های در گردش داشته‌اند.

چالش دیگر، مداخلات قانونی است. دولت‌ها و نهاد‌های نظارتی در تلاش‌اند تا چارچوبی برای کنترل و نظارت بر استیبل کوین‌ها ایجاد کنند، زیرا این دارایی‌ها می‌توانند جایگزین پول ملی شوند و سیاست‌های پولی کشور‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهند.

همچنین در مورد استیبل کوین‌های الگوریتمی، ریسک فروپاشی ناگهانی وجود دارد؛ مانند اتفاقی که برای UST و پروژه Terra افتاد. در این پروژه، کاهش اعتماد کاربران منجر به سقوط ارزش توکن شد و میلیارد‌ها دلار از بین رفت.

آینده استیبل کوین‌ها در نظام مالی جهانی

با توجه به رشد سریع استفاده از رمزارزها، استیبل کوین‌ها به‌عنوان یک ابزار مهم در آینده نظام مالی جهان مطرح شده‌اند. بانک‌های مرکزی در بسیاری از کشور‌ها در حال بررسی راه‌اندازی ارز‌های دیجیتال ملی هستند (CBDC) که شباهت‌هایی با استیبل کوین دارند. در این فضا، برخی معتقدند استیبل کوین‌ها می‌توانند مکمل یا حتی جایگزین ارز‌های رسمی در برخی خدمات مالی شوند.

از طرف دیگر، شرکت‌های بزرگ فناوری مانند فیسبوک (متا) نیز تلاش کرده‌اند با پروژه‌هایی مانند «لیبرا» وارد این حوزه شوند، هرچند با مخالفت شدید نهاد‌های قانون‌گذار مواجه شدند.

کلام آخر

استیبل کوین‌ها یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های دنیای رمزارز‌ها هستند که با هدف مقابله با نوسانات شدید بازار شکل گرفته‌اند. این ارز‌ها ضمن حفظ مزایای فناوری بلاکچین، راهی مطمئن برای انجام تراکنش‌ها و ذخیره ارزش در فضای دیجیتال فراهم می‌کنند. با این حال، برای استفاده گسترده‌تر از آنها، هنوز باید مسائل مربوط به شفافیت، اعتماد و نظارت حل‌وفصل شود. آینده استیبل کوین‌ها به تعامل میان نوآوری فنی و سیاست‌گذاری‌های دولتی بستگی دارد، اما به‌نظر می‌رسد نقش آنها در اقتصاد دیجیتال روز به روز پررنگ‌تر خواهد شد.